Kỳ quan hồ nước nhân tạo lớn nhất Việt Nam ở Nam Bộ

(Kiến Thức) - Bên cạnh nhiệm vụ cung cấp nước tưới tiêu cho hàng nghìn ha đất canh tác, kỳ quan thủy lợi hồ Dầu Tiếng còn là thắng cảnh đẹp của Đông Nam Bộ.

Nằm trên địa phận huyện Dương Minh Châu và một phần nhỏ trên địa phận huyện Tân Châu, thuộc tỉnh Tây Ninh, kỳ quan thủy lợi hồ Dầu Tiếng là một trong những hồ nước nhân tạo lớn nhất của Việt Nam và Đông Nam Á.
Được khởi công xây dựng vào ngày 29/4/1981 và hoàn thành vào ngày 10/1/1985 với lực lượng nhân công hùng hậu của địa phương, hồ có diện tích mặt nước là 270 km² và 45,6 km² đất bán ngập nước, dung tích chứa 1,58 tỷ m³ nước
Sau khi hoàn thành, hồ Dầu Tiếng ghi nhiều kỷ lục như hồ chứa thủy nông nhân tạo lớn nhất Đông Nam Á, có diện tích tưới lớn nhất, có vai trò quan trọng nhất đối với khu vực Nam Bộ, được khảo sát, thiết kế với lực lượng tinh nhuệ nhất, nhanh nhất, khu đầu mối được thi công bằng lực lượng cơ giới hiện đại nhất…
Từ khi có hệ thống thủy lợi Dầu Tiếng, bộ mặt nông thôn trong khu vực đã thay đổi hẳn. Nhiều vùng đất trước chỉ làm được một vụ nhờ nước trời, nay canh tác đến ba vụ, góp phần tích cực chuyển dịch cơ cấu cây trồng tăng thu nhập cho nông dân và xóa đói, giảm nghèo
Bên cạnh nhiệm vụ cung cấp lượng nước tưới tiêu cho hàng nghìn ha đất canh tác, hồ Dầu Tiếng còn là điểm đến có cảnh quan du lịch hấp dẫn của khu vực Đông Nam Bộ
Hồ có không gian rộng lớn, quang cảnh thiên nhiên trải dọc theo hai bên hồ rất đẹp và thơ mộng.
Các đảo nhỏ trong lòng hồ tạo nên những nét chấm phá thú vị, quyến rũ lữ khách đến thăm quan.
Vào buổi sáng sớm hoặc chiều tà, quang cảnh hồ đẹp tựa như một bức tranh thủy mặc
Từ một số khu vực của hồ Dầu Tiếng, có thể quan sát toàn cảnh núi Bà Đen, ngọn núi hùng vĩ nhất của miền Nam.
Cuộc sống của cư dân trong lòng hồ cũng ẩn chứa nhiều điều lý thú, mời gọi các du khách ưa khám phá.
Ven bờ hồ còn có những địa danh thăm quan hấp dẫn như núi Cậu, chùa Thái Sơn, suối Trúc...
Những năm gần đây, hồ Dầu Tiếng đã được đầu tư phát triển du lịch để trở thành một điểm đến hấp dẫn của tỉnh Tây Ninh
Quốc Lê

Hồ Dầu Tiếng

   Hồ Dầu Tiếng cách thị xã Tây Ninh 20 km, là điểm du lịch nằm trong tuyến liên hoàn giữa thị xã Tây Ninh - Toà thánh Tây Ninh - núi Bà Ðen. Hồ có diện tích 27.000 ha, có sức chứa 1,58 tỷ m³, mặt hồ Dầu Tiếng bao quát cả một vùng rộng lớn của nhiều xã, huyện thuộc địa bàn của 3 tỉnh : Tây Ninh – Bình Dương – Bình Phước. Đây là hồ nhân tạo lớn hàng thứ ba trên cả nước chỉ sau hồ thủy điện Hòa Bình dung tích 9 tỷ m³ và hồ thủy điện Thác Bà 3 tỷ m³. Nếu chỉ tính hồ thủy lợi thì hồ Dầu Tiếng xếp hàng đầu về quy mô trong cả nước.

     Khách đến Tây Ninh, lần đầu tiên gặp Hồ Dầu Tiếng, ai cũng có cảm giác hết sức ngỡ ngàng như một giấc mơ cổ tích. Vâng ! có thể nói ngỡ ngàng đến sững sờ như đã đứng trước biển. Cũng mênh mông xa xanh, cũng dạt dào sóng gió. Trong ký ức của nhiều người nơi đây là một phần chiến khu Dương Minh Châu, nơi ra mắt Mặt trận Dân tộc Giải phóng MNVN; cầu Lộc Ninh – Tà Dơ nơi diễn ra trận càn lớn đầu tiên ở chiến trường Nam bộ với 20 tiểu đoàn Pháp; Suối Bà Chiêm một thời khô khát, rừng cháy trong bom Napan và chất độc hóa học … nay đã vĩnh viễn chìm sâu dưới lòng hồ, thành biển cả mênh mông.
    Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, nhà nước đã xác định tầm quan trọng của hồ Dầu Tiếng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của khu vực miền Đông Nam Bộ. Lễ khởi công chính thức vào ngày 29/4/1981 trên đất Suối Ông Hùng và đến ngày 10/01/1985, nước hồ Dầu Tiếng đươc mở, vận hành trên các tuyến kênh đưa nước đến những cánh đồng khô, kịp thời cho mùa vụ Đông - Xuân. Kênh chính Đông dài 45km, như một dòng sông trải dài qua các huyện phía Đông tỉnh Tây Ninh về đến Củ Chi – TP.HCM. Cùng với kênh phụ cấp I dài 210 km. Kênh chính Tây dài 39km vắt qua các huyện phía Tây cùng với nó là hệ thống kênh cấp I dài 145km. Đây chưa kể đến hàng ngàn km kênh cấp II, III dẫn đến từng thôn ấp để tưới tiêu cho gần 83.000ha ruộng rẫy và cung cấp nước sinh hoạt cho cư dân trong vùng.
    Lòng hồ Dầu Tíếng tiếp tục là một nguồn mạch vĩ đại đưa dòng nước ngọt lành đến một vùng đất rộng lớn của tổ quốc. Hồ Dầu Tiếng với khoảng không gian rộng lớn, sơn thủy hoà quyện, các ốc đảo tự nhiên lạ mắt, không khí trong lành, thoáng mát. Nơi đây sẽ thành khu nghỉ dưỡng, giải trí, thể thao, công viên, sân golf, công viên rừng, khu săn bắn, câu cá, bãi tắm, du thuyền, các môn thể thao trên nước.
    Theo "Gia Định thành thông chí" của Trịnh Hoài Đức : "Nước là máu của đất, ấp ủ lưu thông để làm ra đất một phương. Những người anh hùng hào kiệt, trung thần liệt nữ cũng từ đó mà sinh ra …" . Nếu bạn đến tham quan tận nơi, chắc chắn sẽ cảm nhận hết vẻ đẹp nơi này .

Mênh mang mặt nước hồ Dầu Tiếng
Bài, ảnh: Đoàn Đại Trí
	Cuộc sống của người dân ven hồ lặng lẽ như mặt nước mênh mang, êm đềm hồ Dầu Tiếng (TBKTSG Online) - Được khởi công từ tháng 4 năm 1981 và hoàn thành vào đầu năm 1985, hồ Dầu Tiếng có diện tích mặt nước 270 km2 nằm trên địa phận ba tỉnh tỉnh Bình Dương, Bình Phước và Tây Ninh. Đây là hồ nhân tạo có vai trò điều phối nguồn nước nông nghiệp cho vùng Đông Nam bộ, cung cấp nguồn nước cho nhà máy lọc nước Thủ Đức. Hồ nước mênh mông này còn là một thắng cảnh với quần thể núi đồi, sông ngòi và đảo êm đềm như một bức tranh thủy mặc tuyệt đẹp của thiên nhiên. Buổi sớm, sau khi uống cà phê ở ngã ba Khedol - Suối Đá (thị trấn Dương Minh Châu, Tây Ninh), tôi cùng anh bạn người địa phương ra ngắm cảnh lòng hồ. Chủ nhật, trời còn he hắt hơi sương nên thoáng nhìn, mặt hồ như một tấm gương trời phẳng lặng, mờ ảo... Trên đường đi, dăm người đi câu cá giải trí đã ngược đường để lên mạn Định An (Bình Dương) thả câu, một thú vui tao nhã, thanh nhàn sau những ngày làm việc căng thẳng. Những cư dân ven bờ hồ vất vả sinh nhai nhưng vẫn sống thân thiện, lạc quan. Thú thực, mới nhìn mặt hồ rộng mênh mông với những con sóng lăn tăn nhè nhẹ, tôi không thể hình dung được, tất cả lại được tạo ra bởi bàn tay con người, dù mùa này, mực nước hồ xuống khá thấp. Thấp thoáng phía xa xa, một chuyến đò sớm chở những người dân ra ngoài đảo Suối Nhím làm việc. Họ là những nông dân, trước đây sinh sống nhiều năm ở Suối Nhím, một hòn đảo nổi giữa lòng hồ nhưng đã phải vào dời nhà vào sống ven bờ hồ. Hàng ngày, họ vẫn ra đảo lao động sinh nhai. Người thì đánh bắt cá cua, kẻ trồng mì, trồng rau trên đảo. Những con người ấy cứ lặng lẽ như những gợn sóng cần cù lăn trên mặt hồ bao năm qua. Từ địa phận thị trấn Dương Minh Châu (Tây Ninh) men theo đường đê lòng hồ được xây dựng kiên cố, chúng tôi ngược lên phía Định An, Minh Hòa (Bình Dương) để ngắm nhìn phong cảnh lòng hồ. Mặc dù hồ Dầu Tiếng chưa được đầu tư đúng mức để khai thác các dịch vụ du lịch nhưng chúng tôi tin rằng, vẻ đẹp nơi đây chẳng hề thua kém bất cứ một khu du lịch nổi tiếng nào. Ở đó, vừa có vẻ đẹp hoang dại, vừa có bàn tay con người để tạo nên những nét chấm phá tuyệt vời, hài hòa giữa thiên nhiên và nhân tạo. Có lẽ, vì thế mà hồ Dầu Tiếng luôn cuốn hút bất cứ ai nếu vô tình một lần đặt chân tới. Cống đập, điểm khởi nguồn của dòng sông Sài Gòn. Càng đi về phía địa phận Bình Dương, chúng tôi càng ngỡ ngàng vì vẻ hài hòa giữa con người và thiên nhiên nơi đây. Vài mái nhà nép bên phải lòng hồ dưới những tán cao su xanh ngát càng tô thêm vẻ u hoài nên thơ của khung cảnh miền quê này. Chúng tôi đứng dưới chân đập xả nước của hồ Dầu Tiếng (cũng chính là điểm khởi nguồn của sông Sài Gòn), dõi mắt nhìn phía hạ lưu mênh mông êm đềm. Mặt trời đứng bóng, vài bóng thuyền câu lặng lẽ, nhỏ bé trên mặt hồ mênh mông càng làm cho khung cảnh nơi này như một bức tranh thủy mặc vừa quen, vừa lạ. Rồi, vô tình giữa mênh mang trời nước, núi đồi ấy chúng tôi lại gặp những đàn trâu, dễ có đến vài trăm con đang lặng lẽ đắm mình trong làn nước trong xanh vời vợi ven hồ. Có lẽ, tôi chưa từng nhìn thấy hay hình dung ra một nơi nào lại có những hình ảnh đẹp đẽ với những đàn trâu như thế. Chúng vừa gần vừa xa, thấp thoáng nhưng gợi cho con người ta bao nhiêu hoài niệm, bao nhiêu liên tưởng về thuổi thơ trong ký ức đã xa. Tôi còn bất ngờ bởi cứ nghĩ rằng, ngay cả miền Tây Nam bộ cũng chẳng còn nhiều trâu như thế nữa huống hồ là nơi đây. Những đàn trâu khiến cho ta ngỡ như lạc vào thế giới của “mùa len trâu” ở miền Tây Nam bộ. Nhưng ở hồ Dầu Tiếng, tôi không chỉ thấy những cảnh đẹp mà còn gặp gỡ rất nhiều những cảnh đời. Họ làm những nghề liên quan đến khai thác thủy hải sản trên lòng hồ mênh mông này. Từ những chiếc thuyền nhỏ bé mỏng manh đánh cá chép, rô phi, mè vinh, cá chim cho tới những chiếc ghe đôi kéo cá cơm ở phía đảo Suối Đá hay những khách thanh nhàn lên hồ câu cá đoạn “sừng hươu” Suối Ngô ngày cuối tuần. Tất cả, cùng với con đường dài khoảng gần 300 cây số chạy men quanh bờ hồ là nơi đến thú vị cho những ai yêu thích và muốn khám phá thiên nhiên, con người chân chất nơi này với những cung đường hoang sơ và đẹp đẽ làm mê hồn bất cứ ai. Ngồi bên bờ hồ trong một buổi trưa nắng tràn khắp nơi mà tôi băn khoăn về một lẽ giản đơn rằng, tại sao chỉ có một màu xanh đơn điệu mà tạo hóa lại có thể tạo nên một cảnh quan hồ Dầu Tiếng thơ mộng như vậy. Trời xanh, nước xanh, rừng xanh, đảo xanh và núi cũng tô thêm một màu xanh thanh bình, trong trẻo. Chỉ đơn giản vậy mà sao mê hoặc lòng người quá đỗi?!