Chà rá là một món ăn độc đáo của người vùng cao ở Quảng Nam. Nguyên liệu làm nên món chà rá sẽ được đựng trong ống nứa (hoặc lồ ô) và làm chín bằng cách đốt ống nứa này trên lò than. Ống nứa bị ngọn lửa đốt cháy làm sém cả phần ngoài và sẽ truyền nhiệt vào trong làm chín thức ăn bên trong.
Ai đã một lần đến với vùng cao phía Tây của Quảng Nam và thưởng thức hương vị của chà rá chắc hẳn sẽ không thể nào quên được thứ “sơn hào hải vị này”. Chà rá không phải món tươi cũng không phải món hầm nhừ mà công đoạn làm chín cũng tựa như xôi ống, cơm lam. Vì thế, hương vị của nó mang nét đặc trưng riêng có.
Nguyên liệu để chế biến món chà rá là tất cả các loại thịt, cá, cùng các loại rau mà người dân tự trồng. Tuy nhiên, để món chà rá ngon, người ta phải biết cách kết hợp loại thịt, cá nào với loại rau nào để món ăn thơm ngon hấp dẫn, tạo nên hương vị độc đáo nhất của món ăn.
Theo cách kết hợp này, chà rá có nhiều loại khác nhau. Thứ nhất là chà rá được làm từ thịt cá niên khô và cà tím, lá kiệu, ớt, hạt tiêu rừng. Thịt cá niên béo, ngọt, thơm kết hợp với vị đắng của cà, vị cay của ớt, mùi thơm của lá kiệu và hạt tiêu làm cho chà rá có hương vị vô cùng hấp dẫn.
Loại thứ hai là chà rá được làm từ thịt rừng khô: heo rừng, nai, chồn, sóc… nấu với lá môn dắc. Khi nấu chín, lá môn dắc phải nhừ, nát như cà tím mới coi là được. Bên cạnh đó còn các loại chà rá được kết hợp từ thịt ếch (khô hoặc tươi) với ruột cây sa nhân, lá kiệu, ớt hay loại chà rá kết hợp từ thịt chim, cá với bắp chuối rừng, hay loại chà rá kết hợp giữ da trâu khô và cà bát…
Mỗi loại chà rá đều có hương vị ngon, hấp dẫn riêng của nó. Tuy nhiên, điều quan trọng là tất cả các loại chà rá đều không thể thiếu hạt tiêu rừng. Nó là thứ gia vị tạo hương thơm hăng hắc đặc trưng và được coi như linh hồn của món ăn này.
Chà rá được cho vào ống nứa và đốt trên bếp than. Nút dùng để đóng miệng ống lứa là lá dong hoặc chuối rừng. Trước khi nướng, người ta phải lấy dây mây gai thọc vào ống cho nguyên liệu nát. Vì thế người ta còn gọi món ăn này là thọc: thọc chà rá.
Trong khi ống nứa bị đốt, nhiệt lớn, chiếc nút lá bị đẩy ra khỏi ống nứa, người ta lại tiếp tục dùng dây mây thọc vào ống cho tới khi chà rá chín. Khi mở những thọc chà rá, hương thơm của rau rừng tỏa ra ngào ngạt khiến nhiều người tò mò, muốn thưởng thức ngay. Tuy nhiên, món chà rá sẽ tuyệt vời hơn khi có rượu tà vạt – đăc sản của vùng. Gắp từng miếng chà rá ngọt, thơm và nhấp môi chén rượu tà vạt sẽ cảm nhận được hương vị độc đáo của món ăn này – hương vị núi rừng.
Phương Lam
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét