Bánh canh nấu hến nước dừa
 |
Sợi bánh canh quyện với nước dừa sền sệt, húp nghe sụt soạt mượt cái miệng, vị dai của bánh, ngọt của hến thịt thấm vào miệng làm người ăn thích thú.
|
Bánh canh hến nấu nước dừa ở vùng chợ Lách (Bến Tre) nổi tiếng ngon vì sợi bánh canh dẻo, dai, trắng đục do không sử dụng hóa chất làm trắng. Bột làm bánh canh chủ yếu là bột gạo và bột năng, lấy một lượng bột vừa đủ, nhồi với nước nóng cho thật dẻo mịn, sau đó cán mỏng thành sợi. Hến mua về ngâm với nước gạo cho hết sạch cát, chà rửa thật kỹ mới luộc. Vớt ruột hến ra để riêng, nước luộc lắng cho trong.
Dừa chọn trái cùi (lõi) già và dầy, chặt để riêng nước, cùi xay nhỏ lọc bỏ bớt nước đầu, chỉ lấy nước dão, cho vào nồi cùng với nước hến luộc, nước dừa và một ít thịt hến nấu sôi. Phần thịt hến còn lại, phi thơm hành tỏi rồi xào săn, nêm chút gia vị cho vừa miệng ăn. Khi nồi nước hến và nước dừa đã sôi, thả bánh canh vào, nấu sôi, vớt bọt. Bánh canh chín sẽ tự nổi lên, trước khi tắt bếp múc một ít nước cốt dừa, hành lá, tiêu, nêm chút gia vị cho vừa ăn. Khi nêm gia vị không cần thêm bột ngọt, vì thịt hến, nước dừa đã ngọt rồi.
Múc bánh canh vào bát, sợi bánh trắng đục quyện với nước dừa ăn vào miệng mượt bóng nhai vị dai của bánh, ngọt của thịt hến thấm vào nơi đầu lưỡi.
Cơm dừa
 |
Cơm dừa chín còn nóng mở ra thơm phức chỉ mới nghe mùi đã muốn ăn.
|
Cơm dừa của người dân Bến Tre không khác nhiều với cơm lam của đồng bào Tây Bắc. Gạo dùng để nấu cơm phải chọn loại gạo dẻo, thơm, ngon được vo kỹ dưới vòi nước rồi để ráo. Dừa phải chọn loại trái ngọt nước, thường là dừa xiêm. Dừa xiêm để nguyên trái, dùng dao sắc gọt một đường tròn phía trên để lấy hết nước ra ngoài (giữ lại phần này để làm nắp đậy). Khi trái dừa đã được lấy hết nước, phần lõi giữ nguyên, cho một lượng gạo vừa đủ sao cho khi chín, cơm nở vừa đầy, tiếp theo rót nước dừa sâm sấp mặt gạo. Cho dừa vào trong nồi hấp khoảng một giờ.
Cơm dừa muốn ngon thì lượng nước và gạo phải vừa khéo, nếu ít quá cơm sẽ cứng, nhiều thì cơm nhão rất khó ăn. Vì thế nấu cơm dừa nếu là người làm quen tay thì chỉ cần thấy mùi thơm từ nồi hấp bay ra là biết cơm chín hay chưa mà không cần mở nắp. Cơm dừa nấu chín vẫn phải để trong nồi hấp nhằm giữ nóng, và hạt cơm không bị đổi màu vì thường cơm hay bị sậm màu khi mang ra ngoài không khí. Ăn cơm dừa phải ăn lúc còn nóng, kèm một đĩa tôm rang.
Bánh tráng dừa
 |
Quạt than củi thật hồng mới nướng bánh tráng khô, vì bánh có sữa dừa nên rất dễ cháy sém khi nướng phải lật trở đều tay.
|
Từ bột gạo và nước cốt dừa, người dân Mỹ Lồng (Bến Tre) đã tạo nên những chiếc bánh tráng với nhiều hương vị khác nhau. Gạo dùng để làm bánh tráng là loại gạo sỏi từ một giống lúa đặc biệt ở Trà Vinh. Theo kinh nghiệm của bà con Bến Tre, gạo sỏi chịu được sự khắc nghiệt của thời tiết khô hạn nên khi xay làm bánh mới không bị gãy hay bị co khi đem phơi nắng. Gạo làm bánh được vo kĩ và xay nhuyễn. Dừa thì chọn những trái già, cùi dày, chặt để nước riêng rồi lấy cùi xay nhỏ và vắt lấy nước cốt. Nếu làm bánh tráng mè thì nguyên liệu chỉ có bột gạo, nước cốt dừa, đường, mè. Còn bánh tráng sữa thì có thêm sữa, lòng đỏ trứng gà; bánh tráng mặn thì thêm lạp xưởng tôm khô; bánh tráng gừng thì thêm nước cốt gừng.
Bột bánh tráng pha đúng, đủ thì khi tráng bánh mới không bị dính khuôn, dễ dàng trong việc lật trở khi phơi khô. Người tráng bánh phải là người quen tay thì thành phẩm mới tròn và độ dày mỏng mới đều nhau. Bánh tráng xong được đặt trên những tấm đan làm từ lá dừa. Phơi bánh ngoài trời phải chú ý nếu nắng nhiều bánh sẽ bị giòn, dễ vỡ, ít nắng thì bánh bị chai sần đi. Bánh phơi đạt tiêu chuẩn là khi cầm lên tay thấy mịn, không có lỗ khí lồi lõm… Nướng bánh tráng cũng đòi hỏi người có kinh nghiệm. Khi than củi quạt thật hồng thì mới đặt bánh tráng lên nướng và phải lật trở đều nhanh tay vì bánh chóng chín và nhanh vàng. Chỉ cần chậm tay một chút là có thể bị cháy xém.
Ốc hấp nước dừa
 |
Đĩa ốc gạo hấp nóng hổi, ai đã từng thưởng thức ốc gạo sẽ nhớ vị béo thơm, ngọt giòn mà không loại ốc nào có được.
|
Ốc gạo ở Cồn Phú Đa (Chợ Lách - Bến Tre) nổi tiếng thơm ngon vì đây là vùng cát, ốc to, vỏ màu xanh, ruột trắng, thịt dầy. Ốc gạo không có nhớt, nên khi vừa đánh bắt lên có thể chế biến món ăn mà không cần phải ngâm cho mất nhớt như các loài ốc khác.
Ốc gạo sinh sản nhiều vào khoảng tháng 7 hàng năm và sống ở vùng đáy sông, ăn phù sa, động vật phiêu sinh. Khi đó con ốc to cỡ hạt mít, ruột trắng tinh. Ốc gạo tuy nhỏ nhưng ai từng thưởng thức đều nhớ vì vị béo, thơm, ngọt và giòn đến lạ kỳ. Đặc biệt ốc vào mùa sinh sản thường có một lớp mỡ trắng dưới yếm, khều lên ăn sẽ thấy những con ốc con trắng tinh bên trong, nhai giòn rụm.
Ốc gạo có thể chế biền thành nhiều món như ốc gạo xào dừa, ốc gạo xào sả ớt, nấu lẩu mắm, hay thậm chí là đổ bánh xèo, trộn gỏi… ốc hấp nước dừa vẫn được yêu thích nhất bởi vị ngọt thanh của ốc còn được giữ nguyên.
Đuông dừa
 |
Đuông đang còn sống thả vào trong chén nước mắm, mới nhìn thấy rất sợ nhưng ai đã ăn sẽ nhớ.
|
Đuông là ấu trùng dạng sâu thường sống, đục phá phần mềm bên trong ngọn cây như: dừa, chà là, cau… nhưng nhiều nhất vẫn ở trên cây dừa, nên dân gian mới gọi là đuông dừa. Chỉ cần nhìn lên ngọn cây dừa là có thể biết có đuông hay không vì nếu có, cây sẽ bị héo rồi đổ gục xuống. Chặt ngọn cây, chẻ ra, bạn sẽ thấy những con đuông, gần giống nhộng tằm. Thường trên thân cây dừa bị phá có thể có hàng trăm con đuông.
Đuông có nhiều cách để ăn như chiên, rang, nướng, luộc, hấp, làm gỏi nhưng độc đáo nhất vẫn là ăn sống. Để con đuông còn sống lúc vừa mới bắt được từ trên ngọn cây, thả vào trong chén nước mắm, ăn để cảm nhận hết hương vị lạ miệng, ngọt, béo, bùi nơi đầu lưỡi.
Đuông chiên dầu được cho là rất ngon thơm. Chỉ việc thả đuông trong chảo dầu, đảo chín tái, rưới thêm chút nước mắm lên cho đậm đà. Ăn nóng, càng nhai càng thấy vị ngọt, béo, bùi. Ngoài ra có thể rang đuông giống như rang nhộng tằm, để nhâm nhi với ly rượu hoặc ăn với cơm trắng. Phi hành cho thơm, đảo đuông chín, nêm thêm gia vị muối, nước mắm cho vừa miệng.
Bài và ảnh: Đoàn Xuân
5 món đặc sản dân dã ở Bến Tre
Bì cuốn, bánh canh bột xắt hay cháo cua đồng là những món ngon hiếm hoi chỉ có ở đất ba cù lao.
Bến Tre là nơi sản sinh ra những món ăn đặc trưng của đất Tây Nam Bộ. Tuy dung dị nhưng sự căng tràn phóng khoáng đã được gửi gắm vào từng món ăn dân dã như chính bản tính con người nơi đây.
1. Chuối đập
Món ăn vô cùng đặc trưng của xứ dừa này không những là món khoái khẩu của các cô cậu thích ăn vặt mà còn là nỗi nhớ nhung của những người xa quê. Chuối đập khá khó tìm, thường chỉ bán ở những hàng gánh rong ngoài lề đường.
Món này cũng có thể tự làm ở nhà chỉ với một nải chuối và lò nướng. Chuối được lựa chọn phải là chuối Xiêm vỏ còn xanh vừa chuyển vàng, người miền Tây hay gọi là “chín hường hường”. Nếu lựa chuối chín quá thì nướng lên bị nhão, không ngon. Một trái chuối cắt dọc rồi bỏ lên lửa than, nướng chừng 5 phút cho vừa ráo nước rồi đem xuống, bỏ vào “khuôn” có thể là một chiếc túi nilon rồi đập dẹp. Sau đó bỏ chuối lên nướng tiếp, lật liên tục để không bị khét cho đến khi màu chuối từ trắng đục chuyển sang vàng ngà, chuối đạt độ xốp nhất định, sờ vào thấy giòn thì lấy xuống.
 |
Món chuối đập làm nức lòng thực khách. Ảnh: Thanh Viên
|
Nước cốt dừa đun lên cho đến khi đặc quánh, thêm chút hành xắt để không ngấy là đã có ngay nước cốt để chấm với chuối đập rồi. Đây là món ăn chơi, mỗi đĩa bưng ra gần 10 lát mà giá chưa tới 5.000 đồng. Những ngày mưa lành lạnh, núp dưới mái dù của quán ven đường nào đó, bóc từng miếng chuối vừa giòn trên bếp xuống rồi xì xụp húp nước cốt tới muỗng cuối cùng.
Địa điểm gợi ý: Gánh chuối đập bên bờ hồ Trúc Giang, trước cổng bệnh viện Thị Xã, Bến Tre.
2. Bì cuốn
Miền Tây là xứ của các món cuốn. Bì cuốn cũng là tinh túy nằm một trong số đó. Món ngon vặt miền Tây này được chính xứ sở sản sinh ra nó đưa lên hàng đặc sản. Ngoài những thành phần phụ trợ cơ bản như rau, bún, thì bì cuốn không có thịt với tôm mà cuốn bằng “bì” – hỗn hợp của thịt ba rọi với da heo cắt nhỏ.
Thịt ba rọi tách da rồi quay trên chảo, nêm nếm gia vị cho đến khi thịt chuyển màu vàng ngà rồi bắt xuống cắt đoạn nhỏ. Da luộc riêng rồi thái mỏng thành đoạn dài chừng 5 cm. Cũng có thể dùng tai heo để biến tấu thêm. Sau đó trộn hai thành phần trên lại rồi nêm nếm gia vị thêm một lần nữa cho vừa miệng, cho thịt sắc xuống đậm đà hơn.
 |
Bì cuốn không dùng thịt hay tôm làm dùng bì - hỗn hợp thịt ba rọi với da heo cắt nhỏ. Ảnh: webnauan
|
Một thành phần nhỏ quyết định gần như là “bản sắc” của món ăn này chính là thính. Để làm thính, phải dùng gạo rang lên cho đến khi cháy vàng rồi bỏ vào cối xay tiêu xay nhuyễn ra. Sau đó trộn thính chung với hỗn hợp thịt da ở trên làm cho bì không bị ngấy mỡ mà vẫn rất dễ ăn.
Để hỗn hợp thấm đều gia vị khoảng 15 phút rồi có thể chế biến món ăn ngay. Bánh tráng nem trải ra, bỏ nhúm bún, mấy cọng rau xắt nhỏ, một muỗng bì chấm nước mắm tỏi ớt thì không còn gì bằng. Ngoài bì cuốn, phần bì trên còn có thể làm món bún bì.
Địa điểm gợi ý: Tiệm bì cuốn gia truyền của bà Hai bên hông chợ Bến Tre.
3. Bánh canh bột xắt
Miền Tây là xứ sở của bánh canh bột xắt, những vùng khác còn gọi là bánh canh bột gạo. Tựu chung, nguyên liệu chính của món bánh canh này là bột gạo, tùy vào cách chế biến mà có tên gọi khác nhau. Để làm bánh canh bột xắt, người nấu phải cán bột ra thớt rồi xắt từng thanh mỏng bỏ vào nồi nên có tên gọi là bánh canh bột xắt.
 |
Nước lèo trắng đục khiến bánh canh bột xắt không thể lẫn với bất kỳ món nào khác. Ảnh: nguoimientay
|
Bánh canh bột xắt thường là bánh canh vịt chấm với nước mắm gừng. Nhiều nơi người nấu cho tép non hay tôm khô vào để nước ngọt hơn. Thứ nước lèo trắng đục do bột gạo tạo nên làm cho bánh canh bột xắt khó mà lẫn được với các loại khác. Ở Sài Gòn và một số tỉnh thành khác cũng có phổ biến món này nhưng thưa thớt. Khi ăn bánh canh bột xắt ở Bến Tre, đừng quên kêu thêm chén huyết nếp béo ngậy.
Địa điểm gợi ý: Dưới chân cầu Cá Lóc, phường 8, Bến Tre.
4. Cháo cua đồng
Về xứ ruộng mà không ăn cua đồng thì coi như chưa về ruộng. Vùng đồng bằng sông Cửu Long ruộng lúa bao la, cua đồng là sản vật thiên nhiên ban tặng cho người dân miệt ruộng. Cháo cua đồng phải nấu trong nồi đất mới bài bản, theo như cách của lưu dân phương Nam từ xưa tới đây đã biết cách dùng nồi đất nấu nướng để giữ nguyên hương vị của món ăn.
 |
Chào cua đồng phải được nấu trong nồi đất để giữ hương vị đặc trưng của món ăn. Ảnh: monanmientay
|
Cua đồng tách vỏ lấy gạch để nấu nước dùng, còn phần cua xay nhuyễn làm riêu cua. Cách làm này chắc hẳn không còn xa lạ với nhiều người dù ở Bắc hay Nam. Trong nồi cháo cua đồng ở Bến Tre, người ta thường cho cá, thịt, nấm, trứng vịt lộn, tôm. Quyết định cháo cua đồng ngon hay dở là ở rau ăn kèm. Cháo thường cùng rau đắng, ngắt đọt non bỏ vào nồi để vị đắng của rau át vị tanh của cá, cua. Thi thoảng, những ngày mát trời người ta còn bưng ra cho rổ rau đắng nhưng mát. Để tăng độ ngọt cho nồi cháo, rổ rau ăn kèm còn có mướp hương, mồng tơi, rau ngót, kèo nèo, bông bí, bông thiên lý tùy mùa.
Địa điểm gợi ý: Dãy các quán ăn trên đường tránh quốc lộ 60, thành phố Bến Tre.
5. Bánh xèo ốc gạo
Bánh xèo không còn là món xa lạ với người Nam Bộ nhưng bánh xèo ốc gạo lại là món đặc sản của cồn Phú Đa (huyện Chợ Lách - Bến Tre). Cồn này là một trong những nơi hiếm hoi ở miền Tây có số lượng sinh sản của ốc gạo đông đảo nhất. Hàng năm, ốc gạo sinh sôi nhiều nhất vào tháng 4-5 âm lịch, nhưng con ốc gạo đạt đỉnh điểm về số lượng phải vào Tết Đoan Ngọ.
 |
Bánh xèo ốc gạo là món đặc sản của cồn Phú Đa, Chợ Lách, Bến Tre. Ảnh:banluhanh
|
Vào dịp này, khách du lịch các nơi đổ về để thưởng thức các món ngon làm từ ốc gạo. Loại ốc này có thể chế biến thành hàng chục món, từ luộc hấp đơn giản nhất đến bóp gỏi, xúc bánh xèo, chiên xào đủ loại. Trong đó, bánh xèo vẫn là món thông dụng và tiêu biểu nhất. Thay vì những nguyên liệu thông thường như tôm thịt, nấm mối, thì người ta có thể gắp miếng bánh, xúc muỗng nhân, bỏ vài cọng rau, miếng dưa chua rồi cuốn hết trong lá cách. Chấm nguyên cuộn bánh vô chén nước mắm tỏi ớt, con ốc gạo ăn sần sật ngòn ngọt cứ khiến người ta muốn làm thêm cuốn nữa.
Địa điểm gợi ý: Cồn Phú Đa, Chợ Lách, Bến Tre.
Thanh Viên
8 món ngon từ đuông dừa miền Tây
Đuông dừa chấm mắm ăn sống, chiên, nướng, luộc, nấu xôi… là những món ngon từ lâu đã trở thành đặc sản miền Tây nức tiếng.
Đuông dừa sống trong thân cây dừa nên rất sạch và có nhiều protein có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, nó chỉ to bằng ngón tay trỏ hoặc ngón chân cái người lớn, dài chừng 3 - 5 cm, toàn thân màu vàng nhạt. Con nào cũng ứ sữa, mập tròn và mềm nhũn khiến nhiều người nhìn bên ngoài đều thấy có chút ghê sợ. Trong các nhà hàng sang trọng, quán nhậu hay các quán côn trùng vỉa hè ở Hà Nội hay Sài Gòn đều có bán.
 |
Các chủ quán thường nhập con đuông vừa mới bắt, chuyển bằng đường máy bay ra để giữ độ tươi ngon. Ảnh: Nhà hàng Phương Nam.
|
1. Rang mặn
Đuông sơ chế cho vào chảo rang mặn và hơi khô với muối, đường, bột ngọt, gần tương tự như cách làm món nhộng tằm, thường dùng như một món ăn mặn với cơm. Món ăn này được nhiều gia đình lựa chọn.
2. Tẩm bột chiên
Sau khi sơ chế sạch, cho một vài hạt lạc vào trong thân đuông, lăn qua hỗn hợp bột mì, bột năng, trứng gà, chút hồ tiêu tán nhuyễn, muối, đem chiên vừa độ vàng trong chảo mỡ sau đó đảo qua bơ cho thơm vàng. Sau khi chiên, để cho ráo mỡ, kẹp cùng với rau sống để ăn cho đỡ ngấy.
3. Nướng muối ớt
Đuông dừa được xiên đầu vào tre, nướng liu riu trên than hoa đến khi chín vàng rồi cuốn cùng các loại rau như xà lách, cải trời, càng cua, cải xanh, húng quế, tía tô, ớt... chấm vào chén mắm me chua để thưởng thức.
 |
Vị béo ngậy, thơm nức của đuông nướng quyện cùng vị chua chát mặn ngọt của nước chấm và rau tươi ăn rất "đã" miệng. Ảnh: Nhà hàng Phương Nam.
|
4. Hấp xôi
Trong khi đồ xôi, cho vài ba con đuông dừa lên trên bề mặt gạo nếp, xôi chín thì đuông cũng chín. Người ta có thể ăn kèm xôi, cũng có thể chọc cho sữa trên mình đuông chảy ra, trộn đều nồi xôi. Món này thường ăn cùng mắm ngon hoặc thịt gà rang.
5. Nấu cháo
Cháo đuông đơn giản chỉ gồm đuông, thịt lợn, gạo, gừng, hành lá và gia vị, nước cốt dừa. Riêng với con đuông dừa người ta rửa sạch bằng nước lạnh, sau đó cho chúng vào một chén rượu trắng trong 2 phút rồi cho vào một chén nước mắm ớt vài phút rồi vớt chúng ra để vào trong tủ lạnh. Quá trình này giúp làm sạch đuông dừa, ngấm gia vị và giúp cho đuông dừa khi nấu sẽ không bị bể ra. Món ăn dinh dưỡng này thường được dùng để bồi bổ sức khỏe, tăng cường sinh lực.
6. Tắm mắm
Đây cũng là món ăn sống, người ta còn gọi vui là món "đuông lội sông" do những con đuông béo mẫm, mình tròn trịa bơi lội trong bát nước mắm ớt cay. Do ăn sống nên nhiều vị khách không đủ can đảm để thử, tuy nhiên món ăn lại mang hàm lượng dinh dưỡng cao. Gắp lấy một con đuông đang bò luậy nguậy cho vào miệng, nhai vỡ một cách từ từ để các dinh dưỡng trong mình đuông lan tỏa trong miệng bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt bùi, vừa giống lòng đỏ trứng vừa giống pho mát rất thú vị.
 |
Tại các nhà hàng, giá một con đuông dừa dao động từ 15.000 - 20.000 đồng. Ảnh:Tiêu Phong.
|
7. Luộc nước dừa
Đuông sau khi luộc với nước dừa tươi rất thơm và béo được thưởng thức bằng cách cuốn với một số loại rau thơm, kẹp trong bánh tráng, chấm nước mắm cơm mẻ trộn sả, ớt bằm nhuyễn.
8. Làm gỏi
Món gỏi được làm từ cổ hũ dừa (phần búp non nhất nằm giữa ngọn cây dừa) thái con chì, ớt chuông thái mỏng, hành lá cắt khúc kết hợp với thịt tôm hùm, bánh phồng tôm chiên giòn. Tất cả các nguyên liệu đã sơ chế nói trên được trộn đều trong các gia vị như mù tạt, dấm, dầu olive, xếp ra đĩa và bày khoảng mươi con đuông dừa chiên vàng lên trên.
Địa chỉ tham khảo:
Nếu ở Hà Nội, bạn có thể ăn tại: Nhà hàng Phương Nam, số 1, lô 1 khu giãn dân đô thị Mộ Lao; vỉa hè 129 Đại La; một số quán bia ở Cầu Giấy, Lê Văn Lương...
Còn ở Sài Gòn, bạn có thể ghé đến: Nhà Hàng côn trùng Bọ cạp Lửa, quận Gò Vấp, 20 Nguyễn Hữu Cảnh, quận Bình Thạnh, một số quán ăn bình dân trên đường Tân Kỳ Tân Quý, quận Bình Tân….
Kiều Như
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét