Gỏi đu đủ ba khía

Suốt mấy ngày liền triều cường dâng cao, phần thì mưa to nước không rút kịp khiến cây đu đủ sau hè ngập nước, trái chưa kịp chín nhưng đã bị xụ đọt, úng gốc không thể cứu vãn. Gần chục trái đu đủ xanh, trái thì làm dưa món, trái thì làm mắm chay, rồi hầm giò heo…, mà vẫn còn 2 trái nằm lăn lóc. Sẵn nhà còn một ít ba khía được cô bạn thân tự tay muối cho, tôi lôi ra làm món gỏi đu đủ ba khía.

Đu đủ xanh cắt cuống để một lúc cho ra nhựa bớt, sau đó gọt vỏ, bỏ hạt, bào sợi, ngâm qua nước muối pha loãng rồi rửa lại nhiều lần với nước sạch, cho vào rổ để ráo nước. Xoài xanh gọt vỏ, rửa sạch cũng bào sợi dài như đu đủ. Ba khía xả qua nước nhiều lần, ngâm qua nước ấm một lúc cho bớt mặn (không ngâm nước sôi ba khía sẽ mất thịt). Sau đó tách mai, yếm, bẻ đôi, lặt ngoe cho sạch, một nửa để nguyên, một nửa giã nát lọc lấy nước. Vài con tôm khô ngâm nước ấm cho mềm, vớt ra dùng khăn ăn thấm khô, giã nhỏ. Nếu có cà chua bi thì cắt đôi vài trái, còn không có thì cắt hạt lựu một trái cà chua lớn. Vài cọng đậu đũa tước xơ, rửa sạch, cắt khúc vừa ăn, dùng chày giã hơi dập. Vài cọng rau thơm lặt lấy lá, rửa sạch, vẩy ráo nước. Đậu phộng rang vàng, để nguội bớt rồi bóc vỏ, giã dập.
Sau khi đã chuẩn bị tất cả nguyên liệu thì tiến hành pha nước trộn gỏi, gồm: vài tép tỏi, ớt hiểm (tùy theo ăn cay được ít hay nhiều) giã nhuyễn với một cục đường thốt nốt, cho tiếp chút nước cốt me và nước ba khía, dùng muỗng quậy đều cho tan đường, nếm lại sao cho vị chua - cay - mặn - ngọt hài hòa. Cho đậu đũa vào thau trộn, tiếp đến là cà chua, tôm khô, ba khía, đu đủ và xoài xanh. Khi nào ăn thì rưới nước trộn gỏi vào trộn đều cho hỗn hợp thấm gia vị, trút ra đĩa trình bày, bên trên rắc ít đậu phộng rang và rau thơm.
Ba khía muối chỉ cần ăn với cơm nguội thôi đã thấy ngon, huống hồ chi mang đi làm gỏi, được thấm đẫm vị chua, cay, ngọt, bùi hòa cùng cái giòn giòn của đu đủ, xoài xanh, đậu đũa và mùi ba khía nồng đậm sẽ kích thích vị giác người ăn tối đa, ăn hoài mà không có cảm giác chán.
N.B