Lễ hội đình Từ Phong

Thôn Từ Phong thuộc xã Cách Bi, huyện Quế Võ có ngôi đình làng cổ kính và lễ hội truyền thống hàng năm.

Hội đình Từ Phong được mở vào mồng 9 tháng 3 (âm lịch). Trước kia, để lo việc đình đám từ trong năm làng đã cử 4 giáp (Đông, Nam, Đoài, Bắc) được nhận ruộng công để cấy lúa trồng màu, nuôi lợn tế, xôi gà, hoa quả. Lễ vật chính để tế Thành hoàng làng là một “lợn tạ” tế sống. Để lo phần tế lễ hương khói Thần tại đình làng 4 giáp lại cử ra 4 ông Quan đám.Vào ngày đình đám, ngay từ ngày mồng 8, làng đã mở cửa đình làng làm lễ “mộc dục” lau ngai bài vị của Thánh. Sáng mồng 9, làng tổ chức rước kiệu Thánh từ nghè “Ba chạ” về đình làng để tế lễ và mở hội. Theo Thần tích sắc phong, Thánh được 3 làng (Đông Du, Từ Phong, Mai Cương) thờ là một vị khoa bảng có công với nước với dân. Đám rước Thánh có đầy đủ cờ, kiệu, tàn lọng, bát bửu, siêu đao, trống chiêng, bát âm. Sau khi kiệu Thánh được rước vào trong đình yên vị, làng tổ chức tế lễ Thánh bằng lợn của các giáp. Ngày 13, diễn ra tục rước Thánh sang thôn Hiền Lương (xã Phù Lương) để giao lưu “chạ” anh em. Hai thôn Từ Phong và Hiền Lương sát nhau đồng điền và để sinh tồn cũng giống như nhiều làng cổ khác hai thôn đã “kết chạ” anh em với nhau. Khi đã kết chạ thì hai làng coi nhau như anh em ruột thịt, cùng nhau bảo vệ đồng điền mùa màng, nguồn nước, giặc dã và mỗi khi đình đám hội hè thường rước kiệu Thánh sang nhau giao lưu văn hóa. Đây là một nét đẹp trong văn hóa làng xã. Đám rước được tổ chức quy mô, long trọng. Khi đám rước làng Từ Phong đến, quan viên thôn Hiền Lương đầu làng đón và đưa kiệu Thánh vào đình làng mình. Tại đình sẽ diễn ra phần tế lễ Thánh của quan viên tế 2 làng và phần hội giao lưu ca hát, ẩm thực. Sau phần lễ là phần hội với nhiều trò vui dân gian như: tuồng, chèo, đu cây, bắt vịt..., đặc biệt có múa rối nước ở đình Từ Phong vốn có nghề làm rối truyền thống và những ngày hội là dịp để các nghệ nhân trình diễn tài năng của mình trước cộng đồng làng xã và quý khách thập phương. Những tục trò dân gian trên đã thu hút đông đảo quần chúng nhân dân địa phương vào các hoạt động văn hóa văn nghệ vui tươi lành mạnh.Từ Phong với ngôi đình cổ kính và lễ hội truyền thống hàng năm mang tính thuần phong mỹ tục, không những đã tạo nên những nét văn hóa độc đáo của địa phương, mà còn góp phần làm nên văn hiến của quê hương Bắc Ninh.