Lên sông Tiên ăn cá niên

TTO - Nếu có dịp về quê hương Quảng Nam và điểm đến nổi tiếng Tiên Phước, bạn đừng quên dừng chân bên bờ sông Tiên, thưởng thức các món ăn từ cá niên để một lần hiểu hơn câu thơ “Sông Tiên nước chảy ngược dòng/ Ai chưa đến đó cho lòng vấn vương”.

Cá niên vừa mới bắt được

Tiên Phước từ lâu được biết đến như một mảnh đất nhiều truyền thống của xứ Quảng, bởi nơi đây từng chịu biết bao bom đạn chiến tranh, nhiều dấu tích như chứng cứ lịch sử lưu truyền lại cho thế hệ sau. Thế nhưng, ngay trên sự khắc nghiệt ấy, thiên nhiên lại dành cho quê hương của dòng sông Tiên này sự ưu ái để sản sinh ra những đặc sản vấn vương lòng người như bòn bon, quế, hồ tiêu… Và một trong số những tặng phẩm không thể không kể đến chính là cá niên.

Theo các bậc cao niên nơi đây, cá niên thường sống ở những đoạn sông nước chảy xiết, nhất là ở chỗ có thác, ghềnh, nơi nhiều rêu bám trên đá. Chúng sinh sản quanh năm nhưng mùa cao điểm nhất là vào ngày đầu xuân. Đây cũng là thời điểm cư dân hai bên bờ sông Tiên giăng lưới từ bờ sông bên này sang bờ sông bên kia để bắt cá niên.

Cá niên là nguồn thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Những con cá niên còn tươi nguyên không những bổ dưỡng mà còn là vị thuốc quý của người dân quê. Ăn cá niên bổ tì, khỏe thận, có thể chữa các bênh phong khớp, nhức xương.

Tuy được chế biến dưới nhiều hình thức khác nhau như chiên, kho, nấu canh, hấp… nhưng cá niên nướng là món được biết đến nhiều nhất.

Kinh nghiệm trong dân gian cho rằng phải dùng cật tre vót mỏng, nhọn để mổ bụng cá niên thay vì dùng dao. Người ta thường bỏ mang cá niên, giữ nguyên bộ ruột rồi sắp cá lên vỉ nướng trên lửa than hồng.

Sướng nhất đối với du khách đi phượt là có thể cắm trại ngay bên bờ sông Tiên, đứng sát ven bờ đá, nơi dòng nước đang chảy xiết bên dưới, câu trực tiếp cá niên với mồi câu bằng bọ gậy, bọ nước. Khi chiếc phao vụt chạy dài, hoặc vội chìm nghỉm sâu xuống dưới nước cũng là lúc “cá cắn câu” và “ngư ông” bắt đầu thu chiến lợi phẩm. Sau đó thong thả ngồi nướng trên tảng đá, chín con nào thưởng thức ngay con nấy.

Nướng cá niên tuyệt đối không ướp tẩm gia vị. Bạn cũng có thể dễ dàng bắt gặp những bình rượu ngon được đặt cạnh chén muối ớt giã nát và vỉ cá nướng đang bốc mùi thơm ngát.

Ngoài cá niên nướng, rất nhiều khách bốn phương tò mò muốn thưởng thức món gỏi cá niên.

Nguyên liệu chính làm nên gỏi cá niên chính là bộ lòng. Lấy lòng cá nhúng vào nước sôi, khi bộ lòng vừa âm ấm đem thái nhỏ trộn với một ít khế thái thật mỏng, lá rau ngò tàu, chút húng quế, đậu phụng rang, rau lá dớn, cùng chén nước chấm đã pha chế có chút ớt cay cay. Vậy là đã có món ngon lạ thật hảo hạng!

Món ăn chỉ tả thôi cũng khiến du khách thêm háo hức, tò mò và khi đã thưởng thức mới hiểu vì sao đến khi về lòng vẫn còn vấn vương vậy...

THANH LY