Món ngon cá rựa

Những ngày này, thời tiết ở miền Trung bắt đầu chuyển nóng. Vì thế trong mỗi bữa cơm hằng ngày không thể thiếu món canh. Trái bầu nấu canh hợp với các loại thịt, cá, tôm; trong đó phải kể đến món canh bầu nấu với cá rựa, thơm ngon mát lành.

Mẹ tôi thường bảo, trái bầu tuy dân dã nhưng nó ưng với các loại cá, tôm. Dù con tôm và con cá rựa khác giống nhưng gần nhau vì họ hàng ở đầm biển. Mẹ tôi rất thích nên những bữa chợ có cá rựa đều mua về nấu canh để cả nhà ăn thoải mái một bữa cho... gật gù. Theo mẹ, phải là gật gù chứ không phải gật đầu, gật gù mới “đã đời” chứ gật đầu làm sao diễn tả hết độ ngon của món canh.

Cá rựa “nằm canh” khoanh bầu - Ảnh: Mỹ Tuyết

Giống với trái bầu, con cá rựa là một loại cá bình dân, có bán nhiều ở các buổi chợ. Loại cá này sống ở biển, có hình dáng hơi vụng, thường to bằng cổ tay người lớn, dài, thân tròn, da màu nâu xanh ở phần lưng và trắng bạc ở phần bụng. Có lẽ nhìn hình dáng giống như chiếc rựa nên người dân ở biển gọi là cá rựa. Đặc điểm của cá này là có nhiều xương nhỏ dăm, thịt rất ngon.

Khi chế biến món, người ta thường làm sạch cá, róc lấy phần thịt và băm nhỏ; sau đó trộn phần thịt cá đã băm cùng với một số gia vị như tiêu, muối, bột nêm rồi giã cho thật nhuyễn mịn, giã đến khi nào thịt cá quết dính lại mới ngon. Rồi tùy theo sở thích mà ta có thể nắn thành từng bánh hoặc vò viên cá, đem kho nấu tùy thích.

Cá rựa có thể nấu cháo, chiên, kho, nhưng món ngon hơn hết là “cõng” cả một khoanh trái bầu. Bầu được gọt vỏ, rửa sạch, cắt từng miếng nhỏ. Nếu thích có thể khử dầu chiên cá trước, còn những người ăn kiêng dầu mỡ thì cứ nấu ít nước trong nồi đến sôi bùng thì cho từng viên thịt cá vào, sau đó cho phần bầu đã chuẩn bị. Nồi canh sôi bồng lên thì bầu và thịt cá đã chín. Thế là ta nêm gia vị vừa đủ, nhớ là muốn cho nồi canh ngon hơn phải nêm thêm hành ngò; có thể cho vào nồi canh loại rau hẹ xắt nhỏ, sẽ ngon hơn nhiều.

Vậy là ta đã có một nồi canh như ý, mùi thơm đặc trưng chỉ cần tỏa ngát đã làm cho cái dạ dày của bất cứ ai “ngửi” được cũng phải nôn nao...

Mỹ Tuyết

Cá rựa bóp chanh

.

Hôm rồi, anh bạn ở làng biển bên cạnh một hai gọi tôi, dù bận việc gì cũng tranh thủ ít thời gian ghé nhà anh dùng bữa gỏi cá rựa bóp chanh. Công việc bộn bề, song nghe lời mời chân tình thúc giục của anh, tôi không thể và cũng không muốn chối từ.

Đâu vào đấy, anh đã chuẩn bị xong. Trên mâm là một đĩa cá bóp chanh với từng miếng thịt cá trắng tươi trộn chung với hành tây và rau thơm, ớt xắt nhỏ, tỏa mùi thơm phức. Bên cạnh đó là một chén nước chấm, một chén ớt trái và tỏi củ, vài cái bánh tráng và một ít rượu chuối hột. Chúng tôi ngồi xếp bằng trên chiếc chiếu trải giữa nhà rồi cùng nhau thưởng thức.

Ảnh: Tuy An

Vì chưa biết cách ăn nên chủ nhà phải chỉ từng động tác. Anh bảo, ăn cá bóp gỏi nói chung phải ăn cho mạnh vào. Trước tiên gắp những miếng cá vào chén, vắt ít chanh, ngắt mấy lá rau thơm và bẻ miếng bánh tráng nướng bóp nhỏ bỏ chung vào, thêm ít nước mắm rồi dùng đũa và ăn thiệt xông xáo, ăn cho đổ mồ hôi mới biết thế nào là ngon.

Cá rựa có hình dáng dài như cá hố, giống chiếc rựa, thân tròn, da có màu nâu xanh. Loại cá này xuất hiện quanh năm nhưng nhiều nhất ở vùng biển miền Trung vào khoảng thời gian cuối mùa thu. Ngư dân đánh được loại cá này ngoài khơi xa bằng cánh giăng lưới. Trung bình mỗi con cá rựa to bằng bắp tay người lớn, dài độ 60 cm. Đặc điểm con cá này thịt trắng, xương sống cứng, có nhiều xương dăm dọc theo sống lưng.

Để làm gỏi, cần chọn những con cá tươi mới bắt được. Chọn cá rồi làm theo những bước khá tỉ mỉ. Nhất quyết phải giữ cá luôn trong độ lạnh bằng cách ngâm đá. Cắt bỏ phần đầu đuôi rồi dùng dao bén cắt lấy phần thịt cá dọc hai bên xương sống, sau đó cắt bỏ hết phần xương dăm và da thì ta còn lại phần thịt nguyên trắng tươi. Rửa thật sạch, thái cá từng miếng mỏng, xả vắt khô nước, dùng một lượng nước chanh sao cho khi đổ vào ngâm nước chanh sẽ thấm đều hết phần cá. Sau đó đợi một lát thịt cá chín tái rồi dùng tay vắt cá thật khô, cho vào tủ lạnh.

Và cứ thế, để có đĩa gỏi đẹp mắt và ngon, ta phải bóp phần cá tương ứng với nước mắm, đường chanh cùng các loại rau thơm như tía tô, húng, ngò gai, ngò thơm, đậu phụng rang, hành tây xắt nhỏ, xoài băm, khế, kèm vài cái bánh tráng nướng cùng một chén mắm ngon.

Theo đánh giá của những người ở biển thì cá rựa bóp chanh ngon hơn nhiều so với gỏi cá hố, cá trích, cá cơm..., bởi thịt của nó vừa dai vừa ngọt mềm. Thật là lâu lâu mới có cảm giác được ăn một món ngon như thế này...

Tuy An