Tăng huyết áp và rối loạn cương dương

Theo tuổi tác, con người sẽ có những thay đổi theo kiểu già nua của các hệ thống, các cơ quan trong cơ thể. Hai trong những thay đổi này là tăng huyết áp và rối loạn cương dương, mà chúng lại có mối liên quan với nhau. Hai bệnh này gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng nhiều nhất vẫn là ở người có tuổi.

Rối loạn cương dương là tình trạng mà người đàn ông không có khả năng để đạt được sự cương cứng hoặc không có khả năng duy trì sự cương cứng thích hợp cho sự giao hợp. Rối loạn cương dương có thể do hậu quả của một số loại thuốc mà bệnh nhân đã sử dụng, do một số bệnh mạn tính mà bệnh nhân đã mắc phải, do bệnh nhân uống nhiều rượu hoặc do đang quá mệt mỏi.

Tỷ lệ mắc bệnh rối loạn cương dương tương đối lớn. Chẳng hạn tại Mỹ, nếu lượng nam giới từ 15 tuổi trở lên có khoảng gần 120 triệu người thì số người bị rối loạn cương dương là 20 triệu, tức là hơn 16%! Con số thống kê còn cho thấy đến 60 tuổi, có phân nửa đàn ông Mỹ ít nhất một lần bị rối loạn cương dương.

Với những người vừa bị rối loạn cương dương vừa bị tăng huyết áp, việc đầu tiên để điều trị rối loạn cương dương là phải làm hạ huyết áp, đưa huyết áp trở về trị số bình thường hoặc gần bình thường bằng cách thay đổi lối sống hoặc phối hợp thay đổi lối sống và dùng thuốc hạ huyết áp.

Tuy nhiên lại có một khó khăn là có một số loại thuốc điều trị tăng huyết áp lại là nguyên nhân gây ra rối loạn cương dương! Điều tồi tệ này làm một số người không thể duy trì dài hạn thuốc chữa tăng huyết áp. Rủi thay, ngưng thuốc hạ áp thì có đến 70% bệnh nhân lại bị huyết áp tăng lên. Những thuốc chữa tăng huyết áp có thể gây rối loạn cương dương là thuốc lợi tiểu (hydrochlorothiazide), thuốc ức chế beta (propanolol, atenolol).

Cách ứng xử với hai loại thuốc này có khác nhau. Đối với thuốc lợi tiểu, nếu đang sử dụng mà bị rối loạn cương dương, bệnh nhân nên tiếp tục sử dụng cho đến khi kiểm soát được huyết áp. Nếu vẫn còn bị rối loạn cương dương hoặc huyết áp tăng trở lại, nên nói với bác sĩ điều trị để đổi thuốc khác không gây rối loạn cương dương hoặc phối hợp thuốc điều trị tăng huyết áp để kiểm soát huyết áp tốt hơn và giảm nguy cơ bị rối loạn cương dương. Nếu đang sử dụng thuốc ức chế beta mà bị rối loạn cương dương, tốt nhất là ngưng thuốc chẹn beta và chuyển sang thuốc khác ít hoặc không gây rối loạn cương dương.

Một số thuốc chữa tăng huyết áp hiếm khi gây rối loạn cương dương là thuốc ức chế men chuyển (enalapril, lisinopril), thuốc ức chế alpha (prazosin), thuốc chẹn kênh calcium (nifidipine, amlodipine), thuốc đối kháng thụ thể angiotensin (losartan, irbesartan). Đến nay, y học đã phát hiện ra có thuốc chữa tăng huyết áp không những không gây rối loạn cương dương mà còn tốt cho tình trạng bệnh này nữa. Chẳng hạn, những bệnh nhân bị tăng huyết áp có hội chứng chuyển hóa, khi sử dụng irbesartan có thể cải thiện chức năng tình dục.

Theo M. Baumhakel, N. Schlimmer, M. Bohm và cộng sự (nhóm nghiên cứu DO-IT, Hamburg, Đức), việc điều trị bằng irbesartan đơn thuần (irbesartan được sản xuất bởi Sanofi-Aventis với tên Aprovel), cũng như khi phối hợp với hydrochlorothiazide (CoAprovel) giúp cải thiện được ham muốn tình dục, nâng được tần suất quan hệ tình dục và chức năng cương dương ở bệnh nhân bị tăng huyết áp có hội chứng chuyển hóa. Những kết quả này ít nhiều chứng tỏ vai trò có lợi của thuốc đối kháng thụ thể angiotensin trong điều trị hội chứng chuyển hóa và rối loạn cương dương.

Một câu hỏi được đặt ra là, với người bị tăng huyết áp, chỉ dùng thuốc không gây rối loạn cương dương hoặc dùng thuốc cải thiện chức năng cương dương mà vẫn bị rối loạn cương dương thì sao? Câu trả lời, chính huyết áp cao, theo thời gian cũng có thể gây ra rối loạn cương dương. Trong trường hợp này, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có điều trị thích hợp.

Thuốc chữa rối loạn cương dương là những thuốc kê toa, nghĩa là phải do bác sĩ chỉ định, bệnh nhân không nên dùng thuốc theo kiểu “truyền tai nhau”. Những thuốc chữa rối loạn cương dương như Viagra, Cialis hay Levitra chỉ nên sử dụng khi bệnh nhân đã được kiểm soát huyết áp tốt. Những thuốc này không an toàn khi bệnh nhân đang dùng thuốc chẹn alpha hay các thuốc nitrate trong điều trị bệnh tim.

Một trong những biện pháp rất có ích để chữa trị cả tăng huyết áp lẫn rối loạn cương dương là tập thể dục đều đặn. Tập thể dục rất có lợi cho người bị tăng huyết áp, còn giúp kéo dài đời sống tình dục ở nam giới. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng tập thể dục sẽ giúp cho nam giới có đời sống tình dục tăng thêm nhiều năm và làm giảm nguy cơ bị rối loạn cương dương. 

Một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí y khoa Annals of Internal Medicine, số tháng 8-2008 chỉ ra rằng với đàn ông trên 50 tuổi, nếu vẫn duy trì tập thể dục (hay các hoạt động thể lực khác) sẽ giảm 30% nguy cơ bị rối loạn cương dương so với người không hoạt động thể lực.

Các phát hiện cũng đã cho thấy rằng đàn ông dưới 60 tuổi đạt được nhiều lợi ích từ tập thể dục. Nhưng những thói quen về lối sống không tốt như bị thừa cân do ăn uống không kiểm soát, xem truyền hình hơn 20 giờ mỗi tuần và hút thuốc lá làm cơ thể bị suy yếu, lão hóa nhanh.

Giới mày râu hãy ghi nhớ thông điệp quan trọng sau: Hoạt động tình dục có thể giữ được sự sung mãn trong nhiều năm khi còn khỏe mạnh. Rối loạn cương dương không phải là một phần “bình thường” của tuổi tác. Tập thể dục đều đặn có thể giúp ích cho việc ngăn chặn rối loạn cương dương.

Theo BS. NGUYỄN HOÀNG QUÂN