Thưởng ngoạn xe ngựa vùng Bảy Núi

Vào những ngày này, du khách có dịp tham quan vùng Bảy Núi - An Giang sẽ không khỏi ngạc nhiên trước những chiếc xe ngựa chất lĩnh kĩnh nào trái cây, rau củ, gia súc và các sản vật núi rừng chạy lộc cộc trên đường phố trông thật thú vị.

ảnh minh họa

Từ xa xưa, đa số bà con vùng Bảy Núi gồm hai huyện Tịnh Biên và Tri Tôn sống bằng nghề nông, lâm kết hợp và thường xuyên chở nông sản thực phẩm, gia súc, củi ra chợ mua bán, trao đổi mà phương tiện phổ biến nhất vẫn là xe bò và xe ngựa.

Do đó, gần một thế kỷ trôi qua, bà con ở vùng bán sơn địa này đã gắn bó thân thiết với con bò, con ngựa cũng giống như người đồng bằng sông nước gắn liền với con trâu và chiếc xuồng.

Vào những ngày lễ Tết và hội hè, nhất là mùa lễ hội vía Bà từ tháng 2 cho đến hết tháng 4 âm lịch, du khách càng lúc càng nhộn nhịp, giúp cho loại hình xe ngựa hoạt động tất bật hơn.

Có lẽ ở đồng bằng sông Cửu Long hiện nay chỉ vùng Bảy Núi là còn sót lại những chiếc xe ngựa kiểu dáng thô sơ này.

Khác hơn xe ngựa Đà Lạt và Bình Dương, một loại xe có thùng cây, mui và chỗ dựa chắc chắn, xe ngựa vùng Bảy Núi do người Khmer chế ra rất đơn giản, mui trần, bánh cây, không tay vịn, người ngồi không quen cứ lắc qua lắc lại cơ hồ như muốn ngã.

Mãi đến sau năm 1954 bánh xe bằng cây mới được thay thế bánh bơm nên chạy nhanh và êm hơn. Khi xe chạy, người cầm cương thường hóp còi bí bo lại còn gắn thêm chuông hoặc lục lạc lên cổ ngựa để phát ra tiếng leng keng thật lạ và êm tai.

Hồi còn đi học, chúng tôi thường chạy theo những chiếc xe ngựa trang trí lộng lẫy những pa-nô, áp phích để xin tờ quảng cáo về truyện phim hoặc tuồng cải lương sắp trình chiếu. Nay những hình bóng ấy đã đi vào quá khứ nhưng mỗi lần về Tri Tôn nghe tiếng nhạc ngựa lòng tôi lại cảm thấy nao nao như được sống lại một thời tuổi thơ êm ả.

Tại Tri Tôn và Tịnh Biên, loại hình xe ngựa vẫn tồn tại cho đến hôm nay do tính đặc trưng của một vùng rừng núi và nhu cầu sử dụng của người địa phương. Xe ngựa Bảy Núi chủ yếu để chở người và hàng hoá từ các phum, sóc xuống các phố huyện và chở hàng công nghệ phẩm từ thị trấn ngược lên các xã miền núi.

Vì phải lên xuống dốc, đôi khi còn phải băng qua những đoạn đường đất đá chông chênh nên kiểu dáng xe ngựa nơi đây rất thấp, nhỏ, gọn để tiện dụng bất cứ nơi nào. Mỗi chiếc có thể chở từ 300-500 kg hàng hoá, đặc biệt là lúa gạo và trái cây, kèm thêm vài ba người.

Các lão làng ở xã Văn Giáo (Tịnh Biên) và xã Lương Phi (Tri Tôn) kể rằng, trước đây phương tiện vận chuyển phổ biến ở vùng Bảy Núi chỉ có xe ngựa và xe bò, nhưng xe bò dùng chở các vật liệu nặng hơn như lúa, cây, ván.

Dọc theo những con đường dưới chân núi Dài, núi Cô Tô và núi Cấm lúc nào cũng có những chuyến xe ngựa chở đầy rau cải, măng tre, xoài, mít, gà, vịt … lốc cốc bên cạnh những chiếc xe đời mới bóng lộn như lạc lõng giữa cảnh phồn hoa đô hội.

Từ bao đời nay, người đánh xe ngựa bao giờ cũng chậm rãi, thong dong và nhàn hạ, không vội vàng, khẩn trương như các loài xe cơ động. Những người khách ngồi trên xe cũng không có gì hối hả, họ cứ râm ran hết chuyện này đến chuyện nọ.

Du khách đến Bảy Núi đều say mê ngắm nhìn những chiếc xe ngựa thô sơ nhưng vô cùng quyến rũ đó và thích nghe tiếng nhạc ngựa êm tai, ai cũng ao ước được đi một lần cho biết.

Nhiều người lo ngại một ngày nào đó những chiếc xe ngựa vùng Bảy Núi sẽ lần lượt đi vào “Viện bảo tàng” vì các phương tiện cơ giới dần dần thay thế cho loại xe cổ lỗ này.

Nhưng cũng không ít người tin rằng hình ảnh chiếc xe ngựa miền núi không bao giờ mất đi vì nó là phương tiện hữu hiệu và rẻ tiền nhất mà không có loại xe nào thay thế được. Những chiếc xe ngựa đã trở thành hồn và sức sống của vùng đất này

Theo: Xaluan.com

Xe ngựa vùng Bảy Núi

(Dân Việt) Bảy Núi - An Giang là một vùng bán sơn địa nằm giữa hai huyện Tịnh Biên và Tri Tôn, cũng là nơi duy nhất ở ĐBSCL còn khoảng 50 xe ngựa đang hoạt động phục vụ nông, lâm nghiệp và làm dịch vụ du lịch đưa khách đi tham quan danh lam thắng cảnh ở vùng Thất Sơn này.

   

Xe ngựa Bảy Núi chủ yếu để chở người và hàng hóa từ các phum sóc xuống các phố huyện và chở hàng công nghệ phẩm từ thị trấn ngược lên các xã miền núi. Mỗi chiếc xe ngựa có thể chở từ 500 - 800 kg hàng hóa, đặc biệt là lúa gạo, trái cây, kèm thêm vài ba người. Xe ngựa là phương tiện truyền thống, lâu đời, trở thành nét sinh hoạt văn hóa đặc trưng của vùng đất Thất Sơn này.
Ông Danh Thanh Dũng, cán bộ phụ trách công tác văn xã xã Vĩnh Trung, huyện Tịnh Biên cho biết trước năm 1975 Vĩnh Trung có trên 100 chiếc xe ngựa. Nay số xe ngựa chỉ còn không đáng kể. Ngoài ra tại các xã như An Hảo,  An Cư, Văn Giáo, Tân Lợi cũng còn khoảng 40 chiếc, hầu hết là của đồng bào người Khmer.
Nhiều người lo ngại một ngày nào đó, những chiếc xe ngựa vùng Bảy Núi sẽ cùng chung số phận với những chiếc cối xay lúa, cối giã gạo và chày giã bàng lần lượt sẽ đi vào “viện bảo tàng” vì các phương tiện cơ giới đang dần thay thế loại xe ngựa thô sơ này.

Hiện nay vùng Bảy Núi – An Giang còn khoảng 50 xe ngựa đang hoạt động. Ngoài phục vụ sản xuất nông, lâm nghiệp, xe ngựa tham gia dịch vụ phục vụ lễ hội và đưa rước du khách đi tham quan du lịch ở vùng núi đồi Thất Sơn.

Xe ngựa còn thay thế cho cả xe hơi, phục vụ đưa rước dâu trong đám cưới của đồng bào Khmer An Giang, tạo nên nét văn hóa độc đáo của vùng này.

Bảy Núi đã trở thành đô thị miền núi văn minh và lịch sự, là điểm đến của nhiều tour du lịch sinh thái tuyệt vời nhờ các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử và nét văn hóa đặc sắc, nổi bật là lễ hội đua bò và hoạt động của loại hình xe ngựa trên vùng Bảy Núi.

Từ xa xưa, đa số bà con người dân tộc Khmer trên vùng Bảy Núi - An Giang đã sống bằng nghề nông - lâm kết hợp và thường xuyên chở nông sản thực phẩm, gia súc, cây củi ra chợ mua bán, trao đổi. Phương tiện phổ biến nhất gắn liền với cuộc sống nơi đây là chiếc xe bò và xe ngựa. Gần một thế kỷ trôi qua, bà con hai huyện miền núi vùng Bảy Núi đã gắn bó mật thiết với con bò và con ngựa, cũng như người đồng bằng sông nước gắn với hình ảnh con trâu và chiếc xuồng.

Chất củi lên xe ngựa.

Có lẽ miền Tây hiện nay chỉ vùng Bảy Núi là còn sót lại những chiếc xe ngựa với kiểu dáng thô sơ. Khác với xe ngựa ở các nơi là có thùng cây, mui và chỗ dựa chắc chắn, xe ngựa vùng Bảy Núi do người Khmer chế ra rất đơn giản, mui trần, bánh cây, không tay vịn.

Xe ngựa ở đây phải  lên, xuống dốc núi đồi, đôi khi còn phải băng qua những đoạn đường đất đá chênh vênh nên kiểu dáng xe ngựa nơi đây rất thấp, nhỏ, gọn để tiện dụng bất cứ nơi nào.

Ông Thạch Seul ở xã Vĩnh Trung , huyện Tịnh Biên – An Giang cho biết, gia đình chỉ có 2 con ngựa được xem là của cải của gia đình ông.

Vào những ngày lễ tết và hội hè, nhất là lễ hội vía Bà, vía Phật Thầy Tây An, du khách đổ về vùng Núi Cấm sẽ không khỏi ngạc nhiên khi nhìn thấy những chiếc xe ngựa chất lỉnh kỉnh đầy trái cây, rau củ, gia súc và các sản vật núi rừng chạy lộc cộc trên những hương lộ kèm theo những tiếng nhạc ngựa dồn dập từ xa.

Bình quân một xe ngựa vào mùa vụ có thể kiếm tiền từ trở thuê khoảng 150.000 -200.000 đồng/ngày.

Xe ngựa lưu thông trên đường cùng với các phương tiện xe máy.