“Báu vật” ở Sú Dí Phìn

LCĐT - Nức tiếng Tả Thàng (Mường Khương), những cây chè cổ thụ bao năm vẫn cứ bám trụ bên vách núi thôn Sú Dí Phìn, uống sương rơi, hong nắng trời, chắt chiu nguồn dinh dưỡng từ đất núi, mạch nước lần trong khe để cho ra những búp chè ngon có một không hai, vị ngọt đậm và có hương thơm đặc trưng không lẫn vào đâu được. Lời giới thiệu hấp dẫn chúng tôi đến Sú Dí Phìn để “mục sở thị” những cây chè cổ thụ chốn non cao.

Sau khi vòng vèo, quanh co đường núi hơn 2 tiếng đồng hồ từ thị trấn Mường Khương, chúng tôi cũng đến được thôn Sú Dí Phìn vào một ngày đông. Nếu như ban đầu không nói là lên thăm vùng chè thì nhìn từ xa, chúng tôi cứ ngỡ đó là rừng cây… Đi dưới những tán cây chè cổ thụ ngát xanh, anh Thào Sùng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tả Thàng bộc bạch: Cây chè ở đây có từ lâu đời, những người già trong bản kể, họ lớn lên đã có chè mọc ở đây rồi. Ngay cả ông nội tôi, ngày còn sống cũng nói như vậy.

Người dân thu hái chè.

Anh Thào Sùng còn kể: “Ngày trước, ông nội tôi dùng hạt, vỏ thân cây chè để nấu cao chè. Khi uống, lấy một ít cao pha nước nóng uống rất ngon”. Bây giờ, người Mông ở Sú Dí Phìn không còn ai uống chè theo cách của ông nội Thào Sùng nữa, mà có nhà dùng lá tươi, đun nước chè uống, còn đa số lấy búp chè sao khô, bảo quản uống quanh năm. Nức tiếng chè ngon nên sản phẩm chè “siêu sạch” trên núi Sú Dí Phìn được nhiều người biết đến. Nhiều gia đình người Mông ở đây có nguồn thu đáng kể từ chè cổ thụ. Theo người dân, thương lái thu mua 500.000 đồng/kg búp chè hái 1 tôm, 300.000 đồng/kg búp chè hái 1 tôm, 2 lá.

Ông Thào Dinh năm nay hơn 80 tuổi cũng thường xuyên kể lại cho con cháu trong gia đình, dòng họ và trong bản nghe chuyện về cây chè cổ thụ. Ông luôn bảo con cháu vận động người Mông mình gìn giữ cây chè quý vì đó là sản vật ngon của vùng đất này. Nếu biết trồng và phát triển nó, không chỉ tạo nên những cánh rừng chè cổ thụ, mà còn mang lại nguồn thu giúp cuộc sống ngày càng ấm no.

Hiện nay, 40 gia đình người Mông ở thôn Sú Dí Phìn đều trồng giống chè cổ thụ này. Nhà ít trồng được chục cây, nhà nhiều trồng hàng trăm cây. Trong thôn có anh Thào Phừ trồng chè nhiều nhất, hiện gia đình anh có đồi chè gần 200 cây. Mặc dù một số thôn như Xì Khá Lá, Bản Phố ở Tả Thàng cũng trồng chè cổ thụ nhưng theo lời Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Thào Sùng thì chè cổ thụ được trồng tập trung nhiều nhất ở thôn Sú Dí Phìn.

Người Mông ở Sú Dí Phìn quý cây chè và coi đó như “báu vật” của cha ông để lại nên rất quan tâm gìn giữ, bảo tồn nguồn gen, nhân giống để phát triển thành vùng chè đặc sản với mong muốn hương chè Sú Dí Phìn sẽ bay xa… 

    MINH HÀ