Lần theo hương ẩm thực

AT - Nói đến Huế là nói đến một mảnh đất giàu di sản, văn hóa trên từng bước chân. Thế nhưng, lần này, Áo Trắng mời bạn “đi” Huế theo một phương thức khác: lần theo hương thơm của ẩm thực để thấy mỗi món ăn đều có thi vị riêng, góp phần tạo nên đất Huế mộng mơ nhưng cũng không kém phần nhộn nhịp.

Mứt cam nguyên trái - một trong những món ăn cung Đình cầu kỳ đẹp mắt mà cô Hoàng Anh đã giới thiệu trong ẩm thực cung đình xưa

Vào những ngày tháng 10 này, Huế đang ở giai đoạn thời tiết đẹp nhất. Mưa lất phất nhưng không “thối đất thối cát” và âm ỉ kéo dài. Bước chân ra phố chẳng may gặp cơn mưa rào cũng đừng buồn vội, vì chỉ ít phút sau, nắng sẽ lại rực rỡ và chói chang. Lần theo hương thơm của những món ăn nức tiếng xa gần, chúng tôi ghé thăm nhiều địa danh nổi tiếng của Huế. Mà đã nói đến món ăn ngon, đừng quên ghé qua chợ!

Từ chợ đến... quán!

Đông Ba là ngôi chợ cổ có “tuổi thọ” hơn một trăm năm đã trở thành “biểu tượng” Huế từ xa xưa. Chợ buôn bán tấp nập hàng trăm món hàng, nhưng xôm tụ nhất chắc chắn không thể bỏ qua là khu hàng ẩm thực và mắm Huế. Mắm Huế nổi tiếng nhất vẫn là mắm ruốc và tôm chua. Thế nhưng, tùy theo cách tẩm ướp, độ mặn nhạt mà mắm cũng có gần hai chục loại khác nhau. Khu bán mắm “dậy mùi” từ xa và thu hút không ít du khách ghé thăm, dùng thử.

Rời khỏi hàng mắm là phải đến ngay gần cổng chợ để thưởng thức ngay món chè của Mệ trứ danh. Chè của Mệ có hơn chục món nhưng món nào cũng có độ ngọt vừa phải, chè đậu ngự thì mềm, béo, chè hoa quả dầm thì tươi, ngọt, sánh quyện... Những ai thích đến địa chỉ ăn chè đông vui và đậm chất sinh viên hơn, có thể ghé qua quán chè Hẻm nổi tiếng mà chỉ cần nhắc tên, xích-lô sẽ đưa bạn đến tận cửa, giá chỉ 5.000 đồng/ly.

Rời chợ Đông Ba, chúng tôi đến nhà cô Hạnh (11 Phó Đức Chính, TP Huế) người đã có thâm niêm hơn 31 năm đổ bánh khoái và nướng nem. Bánh khoái ăn nóng mới ngon, thích hợp với bữa ăn tối hơn là ăn trưa, với những ngày tiết trời se lạnh. Khách vào bàn, quán mới bắc khuôn lên lò đổ bánh. Khuôn bánh khoái làm bằng gang, hình tròn, có tay cầm. Cho dầu ăn (hoặc mỡ) vào khuôn, dầu sôi thì đổ bột vừa một lớp mỏng. Bột va vào mỡ sôi xèo xèo bốc hơi hương thơm quyến rũ. (Một địa chỉ khác nổi tiếng của bánh khoái Huế là tiệm Lạc Thiện ở cửa Thượng Tứ). Món nem nướng, thay khúc mía cầm tay bằng cây sả thơm dịu, cô Hạnh giải thích: “Để khách ăn nem có thể ăn luôn cả cây sả mà cảm nhận vị cay cay, thanh dịu của nó”. Mỗi món ăn từ chợ đến quán, dù có khác nhau nhưng đều để lại những ấn tượng riêng thanh lịch và tinh tế của người dân xứ Huế.

Hướng dẫn làm món nem lụi ở quán Hạnh

Từ ẩm thực dân dã đến món ngon cung đình!

Trong những món ẩm thực dân dã của Huế, bánh Huế là một trong những món ăn quen thuộc và thông dụng với hầu hết người dân. Bánh Huế có nhiều loại nhưng được ưa chuộng nhất là bánh bột lọc, bánh khoái, bánh bèo, bánh nậm, bánh phu thê… Và nhắc đến bánh Huế, không thể bỏ qua khu làng cổ Phước Tích, nằm cách xa trung tâm TP Huế khoảng 40km về phía Bắc. Nơi đây xưa kia nổi tiếng với nghề làm gốm gia truyền, nhưng theo thời gian, nghề mai một dần, thanh niên trai tráng trong làng đều bỏ đi xa làm ăn thì phụ nữ, trẻ nhỏ ở lại xoay sang nghề làm bánh. Gian bếp của cô Kiều - một trong những nhà làm bánh nổi tiếng ở Phước Tích - đón chúng tôi bằng mùi thơm nóng hổi của bánh bột lọc đang hấp chín trong nồi. Cắt vội mấy chiếc lá vả to đùng phủ kín cái nong, cô Kiều cẩn thận gắp từng chiếc bánh lọc trong mẻ bánh chiều xếp lên mời du khách thưởng thức. Vừa nói chuyện làm bánh, tay cô vừa thoăn thoắt bỏ nhân đậu xanh để tiếp tục làm mẻ bánh phu thê mới đãi khách đường xa. Mỗi ngày trung bình cô làm khoảng gần 400 bánh, không kể hội hè, giỗ Tết.

Trong khi đó, trái ngược hẳn với những món ăn dân dã, dễ ăn, dễ làm, ẩm thực cung đình Huế lại vô cùng cầu kỳ và phong phú. Cô Hồ Thị Hoàng Anh - hậu duệ của ông Hồ Văn Tá, đầu bếp hoàng gia cuối cùng của triều Nguyễn - chia sẻ: “Đã nói đến ẩm thực cung đình thì không thể bỏ qua vi cá nấu tôm ba oản, hải sâm dồn thịt dùng với củ sen nhồi kê và ngũ cốc, cháo bóng cá đường nấu với hạt cao lương, cháo hải sâm gân nai, khối bò, mứt bát bửu, mứt cam sành, yến chưng đường phèn, xôi đường Phước Yên, bánh bài ngũ sắc... Đây là những món ăn tiêu biểu trong thực đơn yến tiệc chiêu đãi quốc khách dưới thời Nguyễn. Trong đó có nhiều món chỉ còn ghi lại trong sử sách, đến nay cũng chìm vào quên lãng không ai còn biết đến”...

 MINH TRANG

Tip vui cho một chuyến du lịch Huế - Nếu thích những món ăn chay ngon lành, tốt cho sức khỏe, bạn có thể ghé qua chùa Đông Thuyền. Các sư cô tại chùa sẵn sàng mời bạn một bữa cơm chay ngon đủ vị và hướng dẫn cách làm đồ chay tận tình. - Muốn thưởng thức hải sản: cá, tôm, mực tươi… thì phá Tam Giang là một địa chỉ không nên bỏ qua. Bạn nên thức dậy từ sáng sớm để bắt gặp những khoảnh khắc đẹp khi chợ cá vừa họp. Cá tươi sau khi được bắt lên, nếu thực khách có nhu cầu sẽ được chế biến làm các món ngon ngay tại chỗ với giá cả phải chăng.