Mì quảng Gia An

BT- Tháng 7, đang mùa mưa. Cánh đồng rộng cả trăm ha của xã Gia An (Tánh Linh), lúa làm đòng và nước  ngập chân ruộng. Đây là thời điểm mà cá đồng, cá ở  hồ Biển Lạc ngày một nhiều thêm, lớn thêm để không bỏ công thức đêm giăng lưới, cắm câu, đặt lờ… Trên đường  chạy qua  xã vào tháng này thường thấy  các em nhỏ, các chị ngồi bán cá đồng. Mỗi người một thùng, một thau  nhôm với nhiều loại cá. Nhiều nhất vẫn là cá lóc (cá tràu), cá trê, cá rô…  thỉnh thoảng  có cá lăng mà như ai đó nói là cá sông La Ngà theo nước vào hồ Biển Lạc, rồi vào đồng Gia An. Cá nhiều, trời lại hay mưa. Buổi chiều, thay vì ngồi trông mưa, người ta thường bày việc ra làm, cũng như nấu món gì đó cho cả gia đình, bè bạn thưởng thức, vừa vui vừa bảo đảm sức khỏe cho ngày làm việc hôm sau. Và, cùng với bánh xèo đúc bằng chảo gang thì mì quảng là món nhiều  người ưa chuộng... Mì quảng ở Gia An khác với mì quảng Phan Thiết. Mì Gia An là thứ mì quảng nguyên gốc của dân  Quảng Nam, Quảng Ngãi, được nấu bởi những người thường xuyên nhớ quê hương, muốn giữ chút gì đó khi xa xứ nên khó bề mà  thay đổi cách thức nấu. 

Mì quảng cá lóc hấp dẫn người ăn bởi hương vị thơm ngon tự nhiên.

Để làm ra thứ mì quảng nguyên gốc,  các mẹ,  các chị ở Gia An thường mang gạo tốt, thơm đi xay, sau đó đưa đến lò nhờ tráng thành lá mì. Lá mì quảng  tròn như bánh tráng nhưng dày hơn. Khi xắt thành sợi thì to gấp đôi cộng phở. Nguyên liệu nấu cũng rất đa dạng: xương, thịt heo, thịt gà, thịt ếch… nhưng nhiều người ở Gia An  chọn cách nấu với cá đồng, đặc biệt là cá lóc. Để nấu một nồi mì quảng cá lóc, người ta làm sạch cá rồi cắt khúc thành những miếng nhỏ. Cá ướp bằng hành tươi, nghệ tươi giã nhỏ, thêm nước mắm sao cho vừa ăn.  Tiếp đến, dùng dầu đậu phụng (lạc), hoặc dầu ăn để um cá đến khi cá thơm lừng mới bắc xuống bếp. Đầu cá, đuôi  cá  luộc sơ qua rồi giã nhỏ, lọc lấy nước, sau đó dùng nước này nấu nước dùng. Rau ăn kèm phải  là thứ cải non, rau húng, diếp cá,  bắp chuối non xắt nhỏ, chanh, ớt đỏ  (tương ớt). Để có một tô mì quảng cho chồng con, các mẹ, các chị  làm như sau:  Lau sạch tô (bát), bỏ một lớp rau  các loại dưới đáy tô,  bỏ sợi mì, cá đã um (gọi là “nhưn”) và  chan  nước dùng. Chanh, ớt, đậu phộng (lạc) rang giã nhỏ là hai thứ không thể thiếu, bỏ sau cùng lên tô mì…  Lúc này trên tô mì là một hỗn hợp của các loại gia vị, nguyên  liệu. Người ăn mì quảng tinh ý sẽ nhận ra sự: cay - chua - chát - ngọt -  bùi… có trong mỗi tô, tan chầm chậm trong lưỡi, đưa lên mũi, tạo nên cảm giác vừa thích thú vừa lạ lẫm mà ngay cả tô phở loại ngon nhất  không hề có được. Mì quảng do có “nhưn” cá um bằng dầu nên không khỏi béo, người ít ăn béo thường  yêu cầu bỏ thêm bắp chuối xắt nhỏ để cân bằng… Mì quảng cá lóc Gia An, ăn một lần là nhớ mãi vì trong tô mì chứa cả tình quê, chứa cả  nét riêng của vùng đất mà nhờ đó cây lúa lớn lên cho ra loại gạo thơm, để người Gia An chế biến nên cộng mì; cho con cá đồng lúc nào thịt cũng chắc và ngọt, là nguyên liệu  tạo nên loại nước dùng mà không một loại gia vị nào sánh được…

Hà Thanh Tú