Mùa cá ồ

Khi những cơn gió nam đổ về vùng biển Phú Yên ào ạt cũng là lúc vào mùa cá ồ. Những con cá lưng xanh, lườn trắng, vây mỏng, thân lớn bằng cườm tay, dài hơn gang tay người lớn, bơi từng đàn được ngư dân thả lưới đón bắt rất nhiều, và các bến cá mỗi sáng vào mùa này tấp nập ghe thuyền đậu san sát để xuống cá cho nguời thu mua, chủ yếu là cá ồ.

Ông bạn tôi qua định cư ở Mỹ mới hai năm, là người thích ăn cá ồ vào loại bậc nhất. Lúc còn ở đây, vào mùa cá ồ, dù đi đâu có xa xôi mấy cũng vội vã trở về để được tận hưởng các món ăn làm từ loại cá này. Sang bên ấy, là ông nhớ quay quắt, cứ gọi điện rên rỉ. Nếu ở Sài Gòn như những lần trước, thì ông sẽ bay ngay về mà tận hưởng hương vị cá ồ. Khổ nỗi, cá ồ bên ấy không có, nên mỗi mùa gió nam mùa hạ là ông lại nhớ, nhưng xa quá, đành chịu.

Khi tôi theo cha mẹ từ quê xuống phố vì nhà ở gần bến cá nên tôi thường cùng lũ bạn xứ biển từ lúc nắng vừa lấp ló khe cửa đến khi sập tối đều ngóng chờ cha mẹ kéo lưới trở về. Thời gian này, chúng tôi thường hay xin cá lưới bốc (đơn giản là thọc tay vào lưới, vào đống cá chủ ghe để xin phần trời biển). Nghĩa là, khi những chiếc thuyền về bến, cả bọn phụ đẩy thuyền, đội từng sọt cá lên bờ cho người mua và xin cá. Mùa gió nam cá ồ nhiều đến mức tôi và lũ bạn phải cởi cả áo để bọc cá đem về. Cả xóm bến lúc ấy ngào ngạt mùi cá ồ được chế biến theo nhiều cách, nhiều dạng, nhất là cá ồ trụng nước sôi để được dài ngày mà mang bán các vùng xa biển.

Ngoài món cá ồ trụng nước biển pha muối thì việc chế biến loại cá này có muôn hình vạn trạng, từ nấu mẳn (nấu mặn); nấu ngọt, kho, chiên, nấu với thơm (quả dứa), mít, đem bọc lá chuối để nướng, bằm nhỏ làm mắm… và ăn kèm với cơm, bún, bánh tráng, hoặc thịt luộc...

Thịt cá ồ thơm, săn, ngọt bùi và giá rẻ khi vào mùa. Trong các món chế biến từ cá ồ, có lẽ, ai cũng thích món cá ồ nướng. Người ta chọn cá thật tươi, xẻ lườn, ướp hành, tiêu, ớt tỏi cùng muối giã nhỏ. Dùng lá chuối cuộn tròn đặt lên vỉ than để nướng. Một rổ rau sống hoặc rau muống chẻ mỏng bên cạnh chén mắm ớt cùng bánh tráng. Cá chín bốc mùi thơm lựng tỏa lan trong gió, gỡ cá cuốn bánh tráng, rau sống để ăn, ta cảm nhận một hương vị đặc trưng rất hấp dẫn.

Mùa gió nam đang đến, mùa cá ồ lại trở về trên vùng biển này. Mọi nhà trong bữa cơm đã có cá ồ đủ món thường thấy. Bạn tôi từ Mỹ trở về lo đám cưới con trai, đúng vào mùa cá nên gọi tôi ngay khi đang ngồi ở một quán sát kè sông gần bến, chen trong tiếng ồn ào là tiếng hít hà khoái trá vang lên trong máy: “Ông hả, xuống ăn cá ồ nướng lá chuối ngon khỏi chê, và hưởng cơn gió nồm nam lồng lộng thổi, lẹ lên kẻo hết”…

Huỳnh Thạch Thảo