Món ngon trong chợ phiên Mù Cang Chải

Chỉ cần dạo một vòng quanh chợ, bạn có thể bắt gặp những món ăn đậm đà bản sắc đất Tây Bắc như xôi ngũ sắc hay pa pỉnh tộp - món cá nướng của người Thái.

• 
  

Du khách đến các vùng núi phía bắc Việt Nam, đừng quên ghé chân vào các khu chợ phiên để khám phá ẩm thực địa phương. Dưới đây là một số món ngon mọi người dễ tìm thấy ở Mù Cang Chải, Yên Bái.

Xôi ngũ sắc

Khi thưởng thức, thực khách có thể cảm nhận được vị dẻo của nếp nương, kèm theo mùi hương thoang thoảng, dịu nhẹ của lá hoặc nguyên liệu chế biến cùng. Ảnh: Minh Đức.

Xôi ngũ sắc là món ăn phổ biến trong các dịp lễ tết của đồng bào Tây Bắc, đặc biệt với người Thái tại Yên Bái. Tùy theo nhu cầu mà người chế biến có thể sử dụng nhiều hoặc ít màu đi. Bạn có thể thấy các màu phổ thông của món xôi ngũ sắc như: trắng, đen, tím, vàng.

Sự tài tình của người dân tộc là biết sử dụng các nguyên liệu tự nhiên để nhuộm màu cho xôi. Với màu trắng, người ta chỉ đơn giản dùng gạo nếp đồ lên. Màu xanh, đỏ được làm từ cây cơm xôi xanh, cơm xôi đỏ. Với loại màu đen hay tím, người nấu dùng lá cây gùn để ngâm gạo, tùy vào mức độ pha mà ra được màu sắc.

Bánh chưng đen

Không cầu kì về hình thức, những chiếc bánh chưng “ăn chơi” cho người đi chợ vẫn giữ được hương vị truyền thống vốn có. Ảnh: Minh Đức

Bánh chưng đen là món ăn độc đáo của người Thái Mường Lò tại tỉnh Yên Bái. Thông thường, bánh chưng chỉ được làm trong dịp tết như người Kinh, nhưng nếu may mắn, bạn vẫn thấy món này trong các phiên chợ vùng cao.

Điều đặc biệt của bánh chưng đen là hình dáng của bánh và màu sắc. Người Thái gói bánh chưng hình trụ, hoặc gấp lá như bánh tẻ ở dưới xuôi. Gạo nếp nương được ngâm với lá cây núc nác để có màu đen đặc trưng. Các nguyên liệu đều được chọn lọc cẩn thận, bao gồm lá dong rừng, thịt lợn rừng hoặc lợn cắp nách. Khi ăn, bánh sẽ được cắt thành từng khoanh nhỏ hoặc ăn nguyên cả chiếc.

Cá suối nướng pa pỉnh tộp

Cá nướng (pà pỉnh tộp) là món ăn mà nhiều du khách muốn thử nhất trong các phiên chợ vùng cao. Ảnh: Minh Đức

Nhắc tới ẩm thực người Thái không thể thiếu cá nướng pa pỉnh tộp. Tên gọi độc đáo này nghĩa là “cá gập nướng” trong tiếng Thái. Họ thường chỉ sử dụng cá chép suối để nướng. Người nấu dùng các nguyên liệu đặc trưng trong ẩm thực Thái như quả mắc khen, gừng, tỏi, rau thơm để ướp vào thịt cá.

Cá được đặt lên than hoa nướng trực tiếp hoặc kẹp vỉ. Thịt cá suối mềm, ngọt thơm, không bị bở và khô. Hương vị của cá hòa quyện với các loại gia vị khiến cho món ăn trở nên đặc biệt, đọng lại trong tâm trí thực khách.

Gà nướng lá mắc mật ăn kèm với chẳm chéo

Bạn có thể kết hợp chẳm chéo làm gia vị chấm khi ăn với xôi ngũ sắc, gà nướng. Ảnh: Minh Đức

Với các món nướng của người Thái, lá mắc mật là nguyên liệu quan trọng. Thịt gà được nướng cùng là mắc mật có vị chua chua, ngọt ngọt của lá. Bên cạnh đó, người ta thường chấm thịt gà với “chẩm chéo”- hỗn hợp tiết và gan gà, chanh ớt, tỏi, quả mắc khen. Chẩm chéo là loại đồ chấm đặc biệt của người dân tộc, hơi sánh và đặc. Khi ăn kèm thịt gà nướng, thực khách có thể cảm nhận được cả vị chua ngọt của lá mắc mật, vị thanh nhẹ của mắc khen và chút cay của ớt.

Minh Đức

5 món ngon nhắc đến là thèm ở Mù Cang Chải

Thịt lợn đen nướng, cá hồi, nhộng ong rừng… là những đặc sản bạn nên thử khi đến Mù Cang Chải du lịch dịp nghỉ lễ sắp tới.

• 
  

Món ăn đầu tiên khi nhắc đến Mù Cang Chải phải là thịt lợn đen nướng. Lợn lông đen được nuôi thả tự nhiên có thịt chắc, thơm. Miếng thịt có cả nạc, mỡ và bì, tẩm ướp gia vị với hạt mắc khén rồi bọc ngoài vài lớp lá dong tươi, kẹp cây rừng cho chắc trước khi mang nướng trên than hoa. Người nướng phải chú ý lật liên tục sao cho lớp lá dong bên ngoài cháy khô nhưng khi bóc ra, miếng thịt bên trong chín, bên ngoài vàng ươm. Sau đó mới thái thành miếng vừa ăn bày vào đĩa, ăn ghém với vài cọng rau thơm. Thịt nướng vừa tới đượm mùi thơm của lửa, chín mềm. Ảnh:wn.com

Không còn chỉ được nhập khẩu từ châu Âu hay Bắc Mỹ, cá hồi hiện nay đã được nuôi ở nhiều vùng núi cao Việt Nam trong đó có Khau Phạ, Mù Cang Chải. Tuy là cá nuôi, thịt cá hồi ở các nhà hàng tại đây vẫn có màu hồng cam đặc trưng với thớ thịt săn mềm. Cá được lọc xương, thái mỏng để ăn sống như gỏi với một số loại rau rừng. Đầu cá và xương sẽ được nhà hàng chế biến thành lẩu chua cay. Ảnh:mucangchai

Nếu Hà Nội có cốm làng Vòng thì Mù Cang Chải nổi tiếng với cốm Tú Lệ làm từ giống gạo nếp Tú Lệ nổi tiếng. Thóc được đổ vào rang trong chảo gang đúc trên lửa nhỏ, người rang phải đảo tay liên tục đến lúc thóc chín thơm, để nguội thì đổ thành từng mẻ vào cối giã. 10 lần vừa giã, vừa sàng bỏ trấu mới xong một mẻ cốm. Cốm Tú Lệ có thể dùng nấu cháo vịt, nấu chè, làm tôm và thịt chiên cốm. Hay cũng có thể bốc một nhúm giữ trong tay để vừa ngồi ngắm mặt trời xuống ngang sườn đồi, vừa chầm chậm nhai để cảm nhận vị thơm đang tan nhẹ nhàng trong miệng. Ảnh: dulichyenbai

Mùa sinh sản của ong rừng chỉ từ tháng 4 đến tháng 8. Đây cũng là lúc người dân tìm lấy nhộng non của ong để về chế biến món nhộng xào mùng. Để làm món này, quan trọng nhất là phải giữ cho con nhộng khi chín không bị nát mà căng tròn, bóng mỡ, vàng ươm, điểm thêm màu xanh của lá chanh thái nhỏ đẹp mắt. Nhộng ong rừng vừa bổ lại vừa béo, để ăn cơm cũng ngon mà nhâm nhi cùng chén rượu miền núi cũng thú vị không kém. Ảnh: mucangchai

Lúa nếp ở Tú Lệ chín theo mùa, hạt nào hạt ấy vừa dài vừa mẩy, được xếp vào một trong những loại nếp ngon nhất nước ta. Thứ gạo ấy  trộn cùng các loại lá cây rừng, đồ lên thành xôi ngũ sắc có vị thơm ngọt và dẻo đến kỳ lạ. Dẻo mà lại rời từng hạt nếp chứ không dính chặt lấy nhau như đa phần các loại nếp thường khác. Người ta nói rằng, nhờ nguồn nước từ con suối trên đỉnh Khau Phạ mà hạt xôi chín căng bóng, nhai kỹ chỉ thấy béo bùi mà không ngán. Xôi nếp nương Tú Lệ bán nhiều trong các chợ phiên Mù Cang Chải, chấm với muối lạc hoặc ăn nóng cùng thịt lợn rừng nướng thơm phức, khiến cái se lạnh vùng cao cũng giảm bớt đi phần nào. Ảnh: Hữu Duyên.

Xem thêm: Mù Cang Chải mùa nước đổ đẹp như tranh

Yên Hòa