Chè đậu xanh củ lùn đậm hương vị giao thừa miền Tây

Vị ngọt thanh của đường, giòn giòn của củ lùn lẫn mùi thơm đặc trưng của đường thốt nốt lan tỏa khiến mọi người có cảm giác như hương xuân lan tỏa, tràn ngập khắp gian nhà. Chính bởi vậy mà đây là món ăn không thể thiếu trong lễ giao thừa của người dân Cần Thơ.

Cứ khoảng cuối tháng chạp âm lịch, bà con các tỉnh miền Tây Nam Bộ lại nô nức đi thu hoạch củ lùn hay còn gọi là năn tàu. Loại củ này có thể được chế thành bột, nhưng hầu hết người dân chỉ thu hoạch để luộc ăn vì nó có hương vị ngọt, giòn, thơm rất hấp dẫn.

 

Củ lùn hình tròn, cuống dài kết thành từng chùm, vỏ mỏng màu vàng nhạt, tua tủa những rễ phụ. Ruột củ lùn màu trắng trong, phần nhân màu trắng đục chứa nhiều tinh bột.

Luộc củ lùn tuy dễ nhưng để có được hương vị hấp dẫn thì không đơn giản. Củ lùn sau khi cắt hết rễ phụ rửa sạch, để ráo, cho vào nồi với một ít  muối và lá dứa cho có mùi thơm và hương vị đậm đà. Đổ nước ngập vào củ lùn và bắc lên bếp nấu sôi chừng 30 phút. Giở nắp vung ra thấy mùi thơm thoảng bốc lên ngào ngạt là chín. Đổ củ lùn đã luộc vào thau nước lạnh, chờ nguội vớt ra rổ, để ráo. Đây là bí quyết để củ lùn dễ lột vỏ trước khi ăn.

Trong không khí se lạnh của những ngày mùa đông, thật thú vị khi được thưởng thức món củ lùn luộc nóng hổi, thơm lừng. Cầm một củ lùn âm ấm trên tay, dùng miệng (hay dao) lột từng miếng vỏ bên ngoài, cho vào miệng nhai từ từ, ta sẽ cảm nhận được vị ngọt, giòn sừn sựt và “mùi thơm đặc trưng” của của lùn và lá dứa lan tỏa vào vị giác, len xuống thực quản…Hớp thêm một tách trà nóng vào nữa, thật thú vị và sảng khoái vô cùng.

 

Tại một số miền quê miền Tây Nam Bộ, củ lùn còn được chế biến thành một món chè truyền thống cúng ông bà trong đêm giao thừa, đó là chè đậu xanh củ lùn.

 

Làm món này rất đơn giản, gọn nhẹ, không cầu kỳ nhưng ngon tuyệt. Củ lùn sau khi đã luộc chín, bóc sạch vỏ, chẻ đôi để sẵn ra đĩa. Đậu xanh cà mua ở chợ (loại đã đãi vỏ) ngâm nước lạnh khoảng 15 phút, rửa sạch, để ráo. Đổ đậu xanh cùng nước lạnh vào nồi nấu với ngọn lửa lớn, đến khi đậu xanh nở mềm, cho củ lùn đã luộc vào. Chờ sôi vài dạo, củ lùn mềm cho đường thốt nốt (hoặc đường phèn) vào. Khi đường hòa tan, nhắc xuống, múc ra chén là xong.

 

Trong không khí thiêng liêng của đêm giao thừa, còn gì hạnh phúc cho bằng cả nhà quây quần ấm cúng bên chén chè đậu xanh củ lùn thơm ngát. Múc một muỗng chè cho vào miệng nhai chầm chậm. Vị ngọt thanh của đường, giòn giòn của củ lùn lẫn mùi thơm đặc trưng của đường thốt nốt lan tỏa khiến mọi người có cảm giác như hương xuân lan tỏa, tràn ngập khắp gian nhà.

 

Với những người con xa quê, món chè đậu xanh củ lùn còn phảng phất hương thơm và gợi lên một  nỗi nhớ da diết về miền Tây ruột thịt.