Trước khi vào nhà, cả đoàn rước dâu
phải dừng lại trước cửa để bố chú rể làm phép xua đuổi điềm xấu, đón
điều may mắn và làm lễ nhập gia cho cô dâu mới.
Vào mùa xuân, khắp các cung đường Tây Bắc rực rỡ sắc màu thổ cẩm của
các thiếu nữ tay trong tay rủ nhau xuống chợ, đi chơi xuân hay tham gia
vào lễ cưới ở bản. Người H'Mông thường tổ chức lễ cưới hỏi vào dịp này
bởi quan niệm mùa xuân là mùa của vạn vật sinh sôi nảy nở, là lúc thời
tiết đẹp và tươi sáng nhất.
Để có những cuộc gặp gỡ, giao duyên và nên vợ nên chồng như vậy, cứ mỗi
dịp chợ phiên, nhất là dịp Tết của người H'Mông, con trai con gái ở độ
tuổi 13-15 lại rủ nhau xuống chợ. Các thiếu nữ thay những bộ quần áo
mới, trang điểm cho mình thêm xinh xắn rồi hòa vào không khí tấp nập của
chợ phiên để hẹn hò.
Những chàng trai H'Mông ở Lào Cai, hay Hà Giang... thường chọn cô gái
to khỏe, bắp chân săn vồng, cặp mông mẩy nhún nhảy trong làn váy theo
mỗi bước đi. Theo quan niệm của họ, những người con gái đó vừa biết làm
nương, se sợi, đẻ mắn và khéo nuôi con.
Những cô gái Mông xúng xính váy áo xuống chợ. Ảnh: Anh Phương.
|
Theo phong tục của người H'Mông, hôn nhân phải đủ nghi lễ như dạm hỏi,
ăn hỏi và lễ đón dâu, tất cả đều được tổ chức vào ngày lành tháng tốt.
Lễ dạm hỏi bắt buộc phải có hai ông mối thông thuộc các bài hát nghi lễ
cưới xin, kết nối hai nhà để làm thủ tục dạm hỏi và hẹn ngày đón dâu.
Để chuẩn bị cho đám cưới, gia đình chú rể sẽ mời những người trong dòng
họ về cùng bàn bạc và chuẩn bị sắm đồ sính lễ. Ngoài thịt lợn, thịt gà,
tiền mặt và một số vật dụng, thuốc lào và rượu ngô là hai thứ
không thể thiếu khi mở đầu câu chuyện. Mâm cỗ cúng gia tiên không thể
thiếu xôi ngũ sắc và thịt lợn, thường được chính mẹ chú rể hoặc một người phụ nữ lớn tuổi trong gia đình chuẩn bị.
Vào ngày trọng đại, người thân và những người tham dự lễ cưới thường
mặc trang phục truyền thống đẹp nhất do chính người phụ nữ H'Mông thêu
và may. Khi họ hàng chú rể đã tụ tập đông đủ, trưởng họ bàn giao đồ lễ
cho ông mối và cùng nhau kiểm tra đồ lễ thật chu đáo, phân công công
việc, họ cùng nhau uống rượu.
Đám cưới người H'Mông bao giờ cũng có phù rể. Sau khi trưởng họ thắp hương trên bàn thờ tổ tiên, trưởng đoàn (ông
mối) sẽ hướng dẫn chú rể cùng phù rể vái lạy tổ tiên trời đất (2 lạy tổ
tiên, 2 lạy phía ngoài lạy trời đất) rồi đi một vòng quanh bàn để xin
phép. Sau đó, họ chuẩn bị lên đường đi đón dâu.
Sau khi ông mối hát bài "Xin chiếc ô đen" và nhận từ tay trưởng họ túi
vải, ô, đoàn đón dâu sẽ đến cửa nhà gái. Người ta quan niệm ô để che mưa
nắng trên đường rước râu, còn túi để dựng những vật dụng cần thiết của
cô dâu khi về nhà chồng.
Khi đến nhà gái, nếu thấy cửa đóng, ông mối sẽ phải hát bài "Xin mở
cửa". Thường thì gia đình cô dâu đã mở cửa sẵn sàng đón khách. Sau đó,
họ mời nhau hút thuốc. Lời hát bài “Xin bàn ghế” của ông mối vừa dứt thì
bàn rượu được bày ra và gia đình 2 bên cùng nhau uống rượu. Ông mối bàn
giao đồ lễ cho nhà gái gồm thịt lợn, thịt gà, rượu ngô, mèn mén, cơm
xôi, tiền mặt...
Cô dâu lúc này cũng đã chuẩn bị xong bộ trang phục truyền thống do
chính tay mình may, ở trong phòng riêng, được mẹ đẻ căn dặn kỹ càng
trước khi về nhà chồng. Sau khi nhà trai xin phép, phù dâu sẽ vào buồng
và dắt cô dâu ra ngoài.
Một đám cưới người Mông được tái hiện. Ảnh: Langvietonline
|
Phù rể sẽ cùng chú rể quỳ lạy tổ tiên, vái lạy cha mẹ nhà gái trước khi
rước dâu đi. Sau khi hoàn tất các thủ tục, cô dâu được 2 anh em trong
gia đình dắt tay ra cửa trao cho người đón đâu. Đoàn rước dâu sẽ phải đi
khắp bản làng để mọi người cùng chứng kiến.
Theo phong tục, khi cô dâu, chú rể đã ra khỏi cửa thì không được quay
đầu nhìn lại nhà cha mẹ cô dâu nữa. Đoàn đón dâu đi đến nửa đường phải
dừng chân nghỉ lại, bày đồ ăn thức uống ra để ông mối làm lễ mời các vị
thần.
Trước khi vào nhà trai, cả đoàn phải dừng lại trước cửa để bố của chú
rể đón cặp vợ chồng. Trên tay ông cầm sẵn một con gà trống để làm phép,
đưa sang trái và phải 3 cái để xua đuổi những điềm không may, đón những
điều may mắn và làm lễ nhập gia cho cô dâu mới.
Lúc này, người làm mối sẽ trao cô dâu cho họ nhà trai. Sau khi báo cáo
việc đưa đoàn dẫn dâu thành công, họ lại cùng nhau nâng những chén rượu
ngô nồng ấm, chúc tụng những lời tốt đẹp, cầu chúc cho đôi trẻ hạnh phúc
bền lâu. Cỗ tiệc ở nhà trai lúc này cũng đã được bày sẵn, trưởng họ nhà
trai mời tất cả mọi người trong bản, gia đình nhà gái ở lại phá cỗ mừng
dâu mới.
Anh Phương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét