Ốc gạo cù lao Tân Phong

(TBKTSG Online) - Tân Phong là một cù lao nằm giữa sông Tiền, thuộc huyện Cái Bè (tỉnh Tiền Giang) từ lâu đã được mọi người biết đến với những đặc sản như sầu riêng, nhãn mòng, cam sành… gắn liền với chợ nổi Cái Bè nằm sát bên mạn hữu của cù lao này. Tuy nhiên, Tân Phong không chỉ có những ghe thuyền trái cây tấp nập đến và đi mà ở đây còn có một loại ốc, ốc gạo Tân Phong vô cùng thơm ngon, được người dân các nơi ưa thích.

Ốc gạo luộc với gừng, sả nêm mắm thơm, chanh tươi và ớt, tỏi... chỉ nhìn đã muốn ăn. Ảnh: Bảo Thư

Chúng tôi đã may mắn được ăn ốc gạo Tân Phong ở nhà chú Tuấn - từng làm bên hội Nông dân xã. Nhà chú Tuấn, cũng như nhiều gia đình khác ở đây, trồng đủ các loại cây như vú sữa, đu đủ, mãng cầu, sa-phô-chê, sầu riêng… ở ngoài vườn, men theo bên bờ sông Tiền.
Ngồi bên nồi ốc gạo đang luộc tỏa chút hơi nghi ngút, chú kể. Ốc gạo thì ở đâu cũng có, khắp nơi miệt đồng bằng chứ không riêng gì cù lao này. Tuy nhiên, ở Tân Phong, ốc gạo thơm ngon hơn nơi khác nhiều. Thịt nó dai và giòn, có một thứ hương vị riêng mà bất cứ ai, khi đã ăn thì sẽ khó lòng mà quên được. Giải thích về điều này, người đàn ông đã gần 50 năm sinh sống ven bờ sông Tiền này cho biết, sở dĩ ốc gạo ở đây thịt ngon là bởi địa hình của cù lao chính là nơi khúc cua của dòng chảy ở sông Tiền này. Vì là khúc cua nên dòng nước chảy xiết khiến cho những con ốc gạo nhỏ bé chừng đầu ngón tay ấy phải vận động nhiều hơn nếu muốn bám được vào bờ cát nơi này để sinh sống. Có lẽ, chính nhờ vậy mà thịt ốc gạo ở đây ngon hơn những nơi khác.
Ngoài ra, chú Tuấn còn cho rằng, tại đây thường có hai mùa nước trong năm khá rõ rệt là mùa nước ngọt và nước lợ. Mấy tháng đầu năm, nước mặn ngoài cửa Tiểu, cửa Đại xâm nhập sâu vào đất liền, làm nồng độ mặn ở khu vực Tân Phong (cách cửa biển khoảng 20 hải lý) cũng bị biến đổi. Và, khi mùa mưa, nước trên thượng nguồn đổ về lại làm nước trở nên ngọt hơn. Vì thế nên ốc gạo nơi đây có chất lượng hơn những nơi khác, thịt nó thơm ngon hơn.
Nghe chú Tuấn giải thích, tôi cũng chẳng hiểu đâu mới là nguyên nhân chính khiến loài ốc gạo ở đây trở thành một thứ đặc sản nổi tiếng miệt đồng bằng; chỉ biết, thực tế là ốc rất ngon. Thịt ốc, khi lấy từ thân ra tròn chắc, giòn hơn các loại ốc thông thường. Tuy nhiên, sẽ là thiếu sót nếu không muốn kể đến gia vị của thứ nước chấm đậm chất quê ở đây với vài nhánh sả luộc cùng, củ sả non đập nhỏ, mắm thơm, chanh tươi, ớt cay, gừng và vài nhánh tỏi đập nhỏ.
Dường như, ốc gạo Tân Phong càng thơm ngon hơn khi được ăn với thứ nước chấm từ những hương vị cây cỏ nơi đây, như sự hòa quyện đến kỳ lạ của xứ cù lao này. Nhưng cũng phải nói rõ, ốc gạo Tân Phong chỉ ngon theo… mùa. Vào khoảng đầu năm, ngoài lớp thịt thơm ngon, phần đuôi ốc còn có một lớp trứng đã hình thành, nhỏ như hạt gạo, mềm mềm màu trắng. Có lẽ, vì lớp gạo ấy mà người ta mới gọi loài ốc này là ốc gạo chăng?
Một lần thưởng thức những con ốc nhỏ bé ấy, ngay dưới những tán cây um tùm của miệt cù lao mênh mang sóng nước, tôi đã cảm nhận rõ nét không chỉ là thứ hương vị khó quên của loài ốc gạo mà còn là tình người, thứ tình cảm chân thành nhất mà không phải ở đâu cũng có được.
 Đoàn Xá