Ngọt thanh chè Hẻm xứ Huế

TTO - Nếu chè cung đình Huế nổi tiếng với mọi người bởi sự cầu kỳ thì với dân Huế và nhiều du khách, món chè yêu thích, gợi nhớ gợi thương lại chính là món chè Hẻm bình dân mà nhiều người ví von vui là… “chè dân đen”.

Những ly chè mới nhìn đã thấy ngon mắt - Ảnh: Đức Hợp

Sở dĩ ví von “chè dân đen” là để đối lập với món chè cung đình đã quá nổi tiếng của Huế. Nếu chè cung đình Huế xưa là loại cao lương mỹ vị chốn kinh kỳ, ăn phải chén vàng mâm ngọc thì “chè dân đen” nằm trong con hẻm nhỏ với vài ba bộ bàn con con, vài chiếc ghế cóc nhỏ nhắn.

Nói thế không có nghĩa món chè Hẻm nhợt nhạt, đơn giản đến mức sơ sài. Nhìn vào gian hàng chè Hẻm mới thấy việc chế biến cũng rất công phu.

Chè Hẻm Huế vốn xuất thân từ chè cung đình nên cũng cầu kỳ trong chế biến, cách trình bày và thưởng thức. Những nguyên liệu phải lấy chính gốc từ những vùng đặc sản Huế như những hạt bắp non ở cồn Hến bởi sự ngọt bùi mà nó mang lại, vị thanh tao của hạt sen được lựa chọn từ hồ Tịnh Tâm...

Cụ bà Trần Thị Linh Lan, chủ quán chè Hẻm - quán "chè dân đen" lâu đời nhất tại Huế, tọa lạc tại K49/1 Hùng Vương - kể: “30 năm bán chè, mệ vẫn giữ thói quen lựa từng hạt đậu, từng loại cây trái. Với mệ, hàng trăm hạt đậu, nhưng hạt nào cũng phải mẩy tròn tăm tắp và khẽ cắn thì mềm thơm tan ra ở đầu lưỡi. Mỗi sáng mệ luôn dậy nấu chè từ lúc 5g-6g, mùa hè thì sớm hơn, khoảng 4g”.

Đặc trưng chè Hẻm còn ở cái cách múc ly chè chẳng bao giờ đầy ắp như ở những nơi khác. Múc lưng chừng ly, thêm một ít đá bào trắng muốt bên trên, đủ để người ăn thòm thèm và… ăn thêm ly nữa.

Dùng chè Hẻm phải nhẹ nhàng, từ tốn, chè được múc vào chén nhỏ hay ly nhỏ, dùng chiếc thìa nhỏ để nhâm nhi, đó thật sự là một cách ăn rất Huế. Nhâm nhi từng ngụm chè sẽ cảm nhận vị ngọt thanh, nhè nhẹ từ các loại chè.

Chè bắp thơm ngát ngô non, chè đậu ván, đậu ngự, đậu quyên béo ngậy phảng phất hương lạc rang giòn, chè hạt sen e ấp thanh tao, chè khoai dẻo mềm thơm ngọt với một chút ít nước cốt dừa... Khi cho vào miệng, cảm giác đầu tiên mang lại là vị ngọt vừa phải nhưng khi xuống đến cổ họng vị ngọt ấy lại tăng lên, khi cái hậu trong từng ngụm chè ngòn ngọt rất khó quên.

Quán chè Hẻm nằm trong hẻm nhỏ - Ảnh: Đức Hợp

Có lẽ vì hương vị đặc biệt ấy mà quán chè Hẻm lúc nào cũng tấp nập khách vào ra. Từ 4g chiều đến 10g đêm, với khoảng 10 bàn cóc nhưng lúc nào cũng kín khách, từ trẻ đến trung niên, nam thanh lẫn nữ tú...

Chị Võ Phương Thúy (28 tuổi, đường Nguyễn Du) chia sẻ: “Ăn chè Hẻm với mình không đơn thuần là dùng một món tráng miệng, món ăn “lấy hương lấy hoa” mà để cảm nhận và hoài niệm về những giai đoạn khác nhau của con người, vùng đất quê hương mình”.

Sâu xa hơn, với người Huế, dường như mùi vị, hương thơm của chè Hẻm cũng phù hợp với tính cách của họ. Đó là cái ngòn ngọt, thanh thanh, nhè nhẹ ban đầu nhưng đọng lại sau đó là hương vị ngọt ngào, đậm đà khó quên. Vì thế, chè Hẻm luôn là địa chỉ “bỏ túi” cho những du khách muốn khám phá vùng đất thơ mộng này.

   HUỲNH LÊ ĐỨC HỢP