Thứ Ba, 16 tháng 1, 2018

Đình, đền và chùa Văn Quán


Khu di tích đình-đền-chùa Văn Quán có ít nhất từ thời Nguyễn. Xếp hạng: Di tích lịch sử - văn hóa. Địa chỉ: thôn Văn Quán, xã Đỗ Động, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội. Tọa độ: 20°50’51"N 105°46’46"E, cách Hồ Gươm khoảng 28km về phía nam. Điểm dừng xe bus gần nhất: UBND huyện Thanh Oai trên quốc lộ QL21B (xe 91, 103).

Giới thiệu

Văn Quán vốn là một trong 4 thôn [1] của xã Đỗ Động, dưới thời Nguyễn thuộc tổng Động Cứu, huyện Thanh Oai, phủ Ứng Hòa. Xã Đỗ Động có diện tích 6,36 km², dân số năm 1999 là 4766 người, mật độ dân số đạt 749 người/km². Hiện nay sau khi nhập vào thành phố Hà Nội và do vị trí ở sát thị trấn Kim Bài nên mấy thôn này đều tăng nhân khẩu và bị đô thị hóa một phần.
Hai bên tam quan đình Văn Quán là mấy dãy nhà trống để họp chợ. Sau tam quan có một giếng tròn rất lớn, tiếp đến là bức bình phong cuốn thư và sân trước đình. Tòa tiền tế rộng 3 gian 2 dĩ, cửa bức bàn, kết nối với hậu cung thành hình chuôi vồ. Bên tả đại đình là khu vườn với cổ thụ rất cao và ao vuông đã cạn.
Đình và giếng làng Văn Quán. Panorama ©2017 NCCong
Ngôi chùa Văn Quán có tên chữ Khánh Long Tự, hiện tại cửa ngách bên hữu đi vào hậu đường giáp với sân nhà văn hóa thôn, còn tòa phương đình ở sân trước tam bảo thì nằm ngay bên cạnh giếng đình. Trên ảnh chụp từ vệ tinh của bản đồ Google ta có thể thấy rõ cái giếng nằm ngay sau cổng đình.
Đến nay chưa có tư liệu tin cậy để khẳng định Khánh Long Tự được lập chính xác năm nào. Chỉ biết đợt trùng tu chùa lần cuối cùng là vào năm Quý Tỵ 2013 và hoàn thành đầu năm Giáp Ngọ 2014. Tòa phương đình khá thấp, chỉ gồm 4 mái lợp ngói ta và dựa trên 16 cột gỗ lim, bên trong treo một quả chuông đồng to mới được đúc năm 2014.
Tòa tiền đường rộng 5 gian, cửa bức bàn, kết nối với hậu cung thành hình chuôi vồ. Phía sau tam bảo là tòa hậu đường và hai dãy nhà bên, làm nơi thờ Tổ và thờ Mẫu. Tất cả đều xây tường hồi bít đốc và có hàng hiên với cột đá chạm câu đối. Trong vườn có nhiều cây và một ao nhỏ. Trong giai đoạn 2017-2018 chùa lại có kế hoạch mở rộng và đặt tượng ở cánh bên hữu sân hậu đường, phía sau nhà văn hóa thôn.
Nhà văn hóa thôn Văn Quán và chùa Khánh Long. Panorama ©2017 NCCong
Giữa chùa và đình có một rẻo đất nổi lên như chiếc mai rùa, được gọi là gò Kim Tinh. Trên đó có một ngôi đền nhỏ gọi là đền Giời, nghe nói từng là nơi thờ tự và tu luyện của các đạo sĩ. Đình, đền, chùa nằm sát nhau và dùng chung các lối đi, như vậy có thể nghĩ trong khu di tích xưa kia đã có sự hỗn dung văn hóa của Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo.

Di sản

Khu di tích chiếm một khoảnh đất rộng thuộc Xóm Chùa Mới, tọa lạc ven con đường ô tô từ UBND huyện Thanh Oai đi về phía đông-nam. Dưới gốc cổ thụ có tấm bia mới dựng, đề chữ "ĐÌNH ĐỀN CHÙA VĂN QUÁN - DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA ĐÃ ĐƯỢC XẾP HẠNG". Hàng năm, dân làng vãn tổ chức lễ hội đền Giời vào ngày mùng chín tháng giêng âm lịch.
Mặt tiền của cả 3 di tích đều quay về hướng tây-nam và cùng các cổ thụ tạo nên một không gian khá đẹp ở vùng thôn quê ngoại thành Hà Nội. Nhìn chung, chùa Khánh Long bị sửa lại quá nhiều và ngôi đền Giời thì hầu như không còn gì đáng kể. Có lẽ chỉ có đình Văn Quán với giếng làng và cổng tam quan lưu giữ được dáng vẻ của kiến trúc truyền thống. Tuy nhiên bên trong đình và chùa cũng còn may mắn có nhiều câu đối, hoành phi, đại tự và đồ tế khí cổ.

Bản dồ trực tuyến

Chỉ đường

Du khách từ mạn Hồ Gươm đi về phía Hà Đông qua Ngã Tư Sở, đến gần cầu sông Nhuệ thì đổi sang xe bus 103. Xe chạy theo đường Xa La - Mỹ Hưng và rẽ phải vào đường ĐT427B trước khi sang quốc lộ QL21B để đến thị trấn Kim Bài. (Cũng có thể đi từ bến xe Yên Nghĩa hoặc ngã ba Ba La bằng xe bus 91 hoặc 75 để đến Kim Bài). Du khách xuống xe ở điểm dừng đối diện trụ sở UBND huyện, rồi rẽ trái đi tiếp khoảng 1km qua trường THPT Thanh Oai A sẽ thấy khu di tích đình, đền và chùa Văn Quán.

Di tích lân cận

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét