Thứ Sáu, 19 tháng 1, 2018

Đình và miếu Công Đình

Đình và miếu Công Đình nằm cạnh nhau trên đất thôn Công Đình, một trong hai thôn của xã Đình Xuyên ở mạn bắc sông Đuống, nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội. Xếp hạng: cụm Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia (năm 1992). Tọa độ: 21°04’30"N 105°56’15"E, cách Hồ Gươm chừng 14km về hướng đông-bắc. Điểm dừng xe bus gần nhất: chợ Ninh Hiệp (bus 10b Lương Yên - Trung Mầu).

Bản đồ trực tuyến

Đình Công Đình

JPEG - 120.7 kb
Mặt bên của phương đình Công Đình. Ảnh ©2014 NCCong
Đình thờ Tả Phù, một người xuất thân nhà nghèo ở làng Phù Ninh, có tài chăn ngựa, sau làm thám tử lập công giúp vua thắng giặc Bầu (?) ở miền núi nên được phong thưởng. Ông chỉ xin vua cho 3 ngôi nhà của giặc rồi dỡ ra đem về xây dựng đình thờ vị thần phù hộ mình. Khi ông mất, dân làng Công Đình tôn làm thành hoàng.
JPEG - 168.9 kb
Chính điện đình Công Đình. Ảnh ©2014 NCCong
Đình đã trải qua nhiều lần trùng tu nhưng vẫn còn giữ được dấu ấn ban đầu mang phong cách nghệ thuật kiến trúc thời Lê trung hưng. Trong đình lại có dòng chữ khắc ghi niên đại, qua đó cho thấy năm khởi dựng là 1668. Ngoài ra đình còn giữ được sắc phong viết niên hiệu sớm nhất vào năm Dương Đức thứ 3 tức 1673.
JPEG - 127.3 kb
Bên trong đại đình Công Đình. Ảnh ©2014 NCCong
Đình Công Đình có bố cục mặt bằng hình “nội Công ngoại Quốc”. Tam quan được xây kiểu cột đồng trụ, đắp nghê chầu. Sân đình khá rộng, lát gạch to. Phương đình dựa trên 16 cột gỗ lim to, gồm 2 tầng 8 mái, đầu đao hình rồng cuốn đuôi cá chép. Các cổn nách, đầu dui, đâu bẩy được chạm rồng và chim phượng xòe cánh bay.
JPEG - 120.7 kb
Mặt tiền đình Công Đình. Ảnh ©2014 NCCong
Tòa đại đình rộng 5 gian 2 dĩ nằm ngay sau phương đình, mặt nhìn về hướng nam. Ba gian giữa được làm kiểu 2 cánh lớn, hai bên có cửa bức bàn. Kết cấu 4 bộ vì kèo không có giá chiêng, kiểu "chữ thập chống nóc". Phần trang trí chủ yếu ở hệ thống đầu dư, gồm các đầu rồng mũi hếch, miệng há ngậm ngọc, râu tóc uốn hình số 8.
Chi tiết kiến trúc đáng chú ý nhất là bộ phận cánh én đỡ xà hạ. Gá đỡ này được làm trên thân gỗ bẹt hình đầu quay vào gian giữa, đuôi quay sang gian bên, thân chui qua cột cái. Hệ thống cửa võng làm theo kiểu chân quỳ dạ cá. Phần trên là rồng chầu mặt trời, phía dưới các ô to nhỏ khác nhau có hình hổ phù, phượng trúc, v.v..
Đình và miếu Công Đình. Panorama ©2014 NCCong
JPEG - 155.5 kb
Chạm khắc gỗ ở phương đình Công Đình. Ảnh ©2014 NCCong

Miếu Công Đình

Miếu thờ Đại vương Nguyễn Nộn, người gốc làng Gióng (Phù Đổng). Ông từng bắt được vàng nhưng không nộp nên bị truy bắt. Nguyễn Nộn trốn đi rồi tụ quân nổi dậy vào những năm cuối cùng của triều Lý, chiếm giữ cả vùng Bắc Giang. Đầu thời Trần, thế lực ông mạnh, vua phải phong tước vương và gả công chúa cho. Năm 1229 Nguyễn Nộn ốm chết ở Phù Ninh.
JPEG - 162 kb
Mặt bên miếu Công Đình. Ảnh ©2014 NCCong
Miếu Công Đình chỉ có 2 cột trụ xây, đỉnh là 4 chim phượng chụm vào nhau. Tòa đại đền rộng 5 gian 2 dĩ, vì kèo kiểu “giá chiêng chồng rường”, kẻ hiên và vì ván mê. Hai bức cốn hiên chạm nổi hình cây đào, lựu; bẩy chạm họa tiết trúc, mai. Cốn gian giữa chạm kênh bong hình rồng chầu, mắt lồi, răng nhe. Các vì kèo chạm mặt hổ phù và hoa lá hóa rồng.
JPEG - 147.1 kb
Mặt tiền miếu Công Đình. Ảnh ©2014 NCCong
Hệ thống cửa võng được sơn son thếp vàng, trang trí bằng chạm thủng các đề tài hổ phù, rồng, hoa dây, hoa xoắn. Trong miếu có sắc phong sớm nhất mang niên hiệu Dương Đức thứ 3 (năm 1673).
Đình và miếu đều còn giữ được các cổ vật phong phú như ngai thờ, ngựa gỗ, đồ bát bửu v.v.. Cụm di tích đình và miếu Công Đình đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia vào ngày 22-4-1992.

Di tích lân cận


Bài và ảnh: Đông Tỉnh

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét