Hồn làng trong phố ở Hà Nội

Chạy song song với đường ven hồ Tây, tuyến phố Thụy Khuê chạy dài từ ngã ba Quán Thánh đến đường Lạc Long Quân có hơn chục cổng làng mang dáng dấp thôn quê xưa.

Con đường dài gần 5km có hàng chục cánh cổng làng mang đậm dấu ấn thời gian với đôi câu đối chữ Nho chào đón khách ở hai bên. Trước đây, hầu như làng nào của kẻ Bưởi cũng có cổng, mỗi cổng làng có một hình thức, một dáng vẻ riêng. Ngoài ghi tên cổng, ghi thêm câu đối hai bên.

Trên đường Thụy Khuê, đoạn cuối phố gần ra chợ Bưởi, đường Lạc Long Quân là nơi còn giữ lại được nhiều cổng làng nhất. Gần chục chiếc chỉ cách nhau từng đoạn nhỏ, mỗi chiếc một dáng vẻ riêng, những cái tên như cổng Giếng, cổng Hầu, cổng Chùa, cổng Đông, cổng Cái, cổng Xanh đã quen thuộc với người dân nơi đây.

Đường Thụy Khuê, quận Tây Hồ được người dân Kẻ Bưởi xưa biết đến là một trong 36 phường của kinh thành Thăng Long thời Lê. Nơi đây có nghề dệt vải và nghề nấu rượu có hương sen nổi tiếng. Đặc biệt, tuyến phố này có tới hơn chục cổng làng mang đậm dấu ấn thời gian dù đã được bảo tồn, tu sửa.

Một trong số đó là cổng làng Yên Thái, là điểm đầu của ngõ 562 Thụy Khuê. Người dân làng này xưa nay nổi tiếng với nghề làm giấy dó, từng đi vào lòng người qua câu ca dao: “Gió đưa cành trúc la đà/ Tiếng chuông Trấn Võ canh gà Thọ Xương/ Mịt mù khói tỏa nghìn sương/ Nhịp chày Yên Thái mặt gương Tây hồ”.

Cổng làng này có treo 4 chữ vàng "Mỹ Tục Khả Phong" do triều đình Tự Đức năm thứ 19 (1867) ban.

Hồn quê giữa phố phường hiện đại phảng phất khắp nơi. Những con đường, bức tường rêu phong cổ kính tạo nên vẻ đẹp lãng mạn mà không có con phố nào có được.

Những mái đình cổ kính hòa lẫn vào làn khói chiều, tạo nên hình ảnh thơ mộng và yên bình.

Có những cánh cổng làng được xây dựng hiện đại, to lớn, nhưng vẫn ẩn trong đó sự trang nghiêm. Trong ảnh là cổng làng Đông Xã, 444 Thụy Khê.

Cổng Hầu được trùng tu năm 1998, cánh cổng dẫn vào làng An Thọ, một ngôi làng truyền thống thuộc Kẻ Bưởi xưa trông khá hiện đại.

Cổng Chùa, cổng của làng Hồ Khẩu số 370 Thụy Khê vừa được xây dựng. Tính trung bình trên đường Thụy Khê, cứ 500m lại có một chiếc cổng làng.

Có những chiếc cổng làng, lối đi hẹp, chỉ 2 chiếc xe đạp đi ngược chiều là hết lối đi.

Cổng làng rợp bóng cây đa, nơi trẻ em vui đùa, là cổng chính của làng Hồ Khẩu hay còn được gọi là cổng Cái, được trùng tu năm 1998. Đây được coi là cổng làng bề thế nhất trong các cổng làng trên đường Thụy Khuê.

Cổng được trùng tu đúng giá trị nguyên gốc, sự đô thị hóa không làm mất đi vẻ đẹp và bẩn chất vốn có của cổng làng này.

Ngoài ra con một cổng làng đậm nét truyền thống nữa là An Thọ. Con ngõ này nằm thọt lỏm giữa những ngôi nhà cao tầng.

Lê Hiếu