Bí quyết làm bánh mè xát gia truyền trăm năm

Người Tân An (Quảng Bình) sở hữu nhiều bí quyết cha truyền con nối để làm ra món bánh đặc sản thơm ngon.

Vùng đất Quảng Bình vốn nổi tiếng với nhiều đặc sản dân dã như bánh xèo, lọc bột sắn, khoai dẻo, cháo canh, lẩu cá khoai... Nơi đây còn có bánh mè xát giòn tan và thơm bùi, mỗi năm có 3,6 triệu chiếc được bán trên khắp cả nước.

Tương truyền, bánh mè xát xuất hiện ở Tân An, xã Quảng Thanh, huyện Quảng Trạch vào những năm 1900. Ông tổ nghề là người gốc Hà Tĩnh, vào đây sinh sống và lập nghiệp. Mè xát giống bánh đa, nhưng có hương vị đặc trưng riêng, giòn rụm, béo bùi. Từ món bánh dân dã của người dân lao động, mè xát dần phổ biến và được người dân các vùng lân cận yêu thích.

Bánh mè xát đặc sản Tân An. Ảnh: Bizmedia

Để làm ra thứ bánh mè xát thơm ngon, người Tân An phải kỳ công chọn thứ gạo ngon nhưng không quá dẻo, thậm chí gạo khô để tạo độ giòn. Mè (vừng) phải sạch cát, bụi và vo đãi cẩn thận. Gạo ngâm kỹ trong nước được đem nghiền thành bột, sau đó mới trộn với mè xát vỏ.

Chất lượng của lớp mè xát vỏ quyết định trực tiếp độ thơm ngon của bánh. Nếu trộn mè quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến độ quyện thơm của gạo và độ béo của bánh. Nếu quá ít, vẻ ngoài lại không bắt mắt. Do vậy, công đoạn trộn mè là bí quyết đánh giá tay nghề khéo léo của thợ làm bánh.

 Cách làm bánh mè xát ngon

Bí quyết làm bánh mè xát gia truyền hơn 100 năm

Khi hỗn hợp bột gạo và mè được đánh đều, người làm đem tráng và phơi trên những phên đan bằng tre nứa. Công đoạn này đòi hỏi kỹ thuật tỷ mẩn không kém. Người làm phải lật liên tục để bánh khô đều, giòn, dai. Khi thấy bánh không còn độ bám dính trên mặt phên thì thu về bảo quản.

Mè xát đạt chất lượng nếu viền bánh không vỡ, không cong, mặt khô đều, tỷ lệ mè hài hòa, đẹp mắt. Loại bánh dày dùng để nướng ăn như bánh đa, vị thơm ngon, béo bùi đặc trưng. Loại mỏng thường dùng làm ram hoặc cuốn với các đồ ăn kèm. Bánh mè xát đường cũng cho hương vị khá lạ.

Người thợ nghề phơi bánh mè xát. Ảnh: Bizmedia

Sau trăm năm làm nghề, người dân còn sáng tạo bổ sung thêm bột sắn vào bánh giúp tăng độ dẻo, hoặc bột nghệ vàng cho màu sắc bắt mắt. Ngoài tiêu thụ trong tỉnh, bánh mè xát Tân An còn xuất hiện ở thị trường Quảng Trị, Hà Nội...

Phong Vân