Chà Là - Một địa danh

Nằm bên bờ sông Bảy Háp, Chà Là từ lâu đã là một chốn đất lành cho những người đi mở cõi ngụ cư lập nên làng, nên mạc… Theo tương truyền những năm giữa thế kỷ trước khi dấu chân của quân đội viễn chinh Pháp chiếm cứ miền Tây Nam Bộ thì họ cũng đem theo những Cha truyền đạo Thiên Chúa giáo và những Cha truyền đạo này lại mang theo mình một số sản vật phương Tây theo cùng và cũng có thể Chà là - cây ăn quả, họ Cau. Thân hình trụ, quả mọng, chứa 54% đường, là thức ăn chính của cư dân ở các vùng nóng Châu Phi, đã được đem về trồng ở Tây Nguyên Việt Nam. Còn Chà Là nơi đây là Chà Là rừng ngập mặn thường mọc ở đầm lầy. Ngày xưa người dân thường nhìn vào ngọn cây Chà Là là biết trong thân cây con đuông kích cỡ bao nhiêu. Đây là một thức ăn đặc sản thời bấy giờ. Có lẽ do đây là một vùng rừng Chà Là nên nơi đây - Ấp Trần Phán huyện Đầm Dơi ngày nay. Địa danh nơi này đã mang tên Chà Là từ đó !?

Bia tưởng niệm trận Chà Là 

    Người dân Chà Là từ lâu sống bằng nghề nông, được biết trước đây nơi này là những rừng cây chà là sum suê xanh tốt và là nơi thích hợp cho chim về trú ngụ, nên nơi này luôn nổi tiếng về những sân chim với nhiều chủng loài sinh sống. Sau này do chiến tranh và dân về nơi này lập nghiệp đông đúc nên diện tích rừng chà là hầu như mất dấu và sân chim cũng theo đó mà giảm dần. Những năm sau này, khi chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhằm tăng thu nhập trên một diện tích nuôi trồng, chính quyền và nhân dân nơi đây đã phát triển nghề nuôi trồng thủy sản, những vuông tôm mọc lên khắp nơi, tỷ lệ hộ đói nghèo giảm rõ rệt và nhiều người dân nơi đây vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất của mình.

    Nhắc đến Chà Là không thể không nhắc đến một trận đánh mà làm kinh hoàng bạt vía quân đội Mỹ và ngụy quyền Sài Gòn.

    Để đập tan âm mưu dồn dân vào ấp chiến lược của bọn Mỹ - ngụy, trận đánh đã diễn ra vào ngày 23&24-11-1963 do hai tiểu đoàn bộ binh (307 và U Minh) cùng Tiểu đoàn Pháo binh 207 - Quân khu 9 và bộ đội địa phương, du kích tiến công cụm cứ điểm Chà Là gồm 3 đồn do một đại đội chủ lực và một đại đội bảo an quân Sài Gòn chiếm giữ. Sau 3 giờ chiến đấu, quân ta làm chủ hoàn toàn. Suốt ngày 24-11, ta trụ bám, đánh bại ba đợt đổ quân bằng đường không của địch, loại khỏi vòng chiến đấu gần 600 quân, bắn hỏng bắn rơi 19 máy bay các loại, thu 100 súng, 500 dù, hỗ trợ nhân dân xung quanh Chà Là và Giã Ngựa nổi dậy, phá ấp chiến lược, trở về làng cũ phá tan âm mưu dồn dân đàn áp của chính quyền Sài Gòn… Hiện nay, ngay tại Chà Là còn có bia chiến công như để nhắc lại oanh liệt một thời của nhân dân Chà Là và là một bài học giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ hôm nay.

    Đến với Chà Là, đến với dòng sông Bảy Háp ta sẽ cảm nhận truyền thống hôm qua và sức bật hôm nay đã và đang làm động lực nhằm đánh thức một vùng đất còn lắm điều muốn khai phá…

DẠ HƯƠNG - TRÚC UYÊN