Rừng ngập nước tỉnh Cà Mau -: Các loài chim

Rừng ngập mặn Cà Mau là nơi trú ngụ và sinh sản của rất nhiều loài chim, được xem là xứ sở của các vườn chim trên cả nước. Trước năm 1975, ở miền Nam có 6 vườn chim lớn thì chỉ riêng Cà Mau có 4 vườn, đó là Đầm Dơi, Chà Là, Cây Khô và Hiệp Hưng. Ngày nay, những sân chim này tuy không còn hiện hữu nhưng hàng loạt các sân chim khác đang hình thành và phát triển, trong đó có rất nhiều loài chim có tên trong Sách đỏ của Việt Nam và thế giới.

Mùa sinh sản.
Còng cọc

    Đã có rất nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước đến rừng ngập mặn Cà Mau nghiên cứu về hệ sinh thái động thực vật - trong đó có các loài chim. Nhiều công trình chưa được công bố và cũng có nhiều công trình đã được công bố nhưng số liệu không thống nhất theo chiều hướng người nghiên cứu sau bao giờ cũng phát hiện thêm nhiều loài mới. Theo số liệu được công bố phổ biến trước đây thì rừng Cà Mau có 74 loài chim, nhưng theo danh mục được lập mới nhất của ông Nguyễn Trung Tấn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu rừng ngập mặn Cà Mau thì hiện rừng Cà Mau có 171 loài chim thuộc 36 họ, trong đó có 11 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam theo 3 cấp độ như sau: Loài sẽ nguy cấp có Cò lạo xám; loại hiếm có: Bồ nông chân xám, bạc má, giang sen, khoang cổ, cò ốc (cò nhạu), gà đãy Gia va, sả hung; loại bị đe dọa có: Le khoang cổ, nhàn mào, xẻo cá mỏ đỏ. Riêng chim xẻo cá mỏ đỏ từ trước đến nay chưa có tên trong danh mục các loài chim của Việt Nam và thế giới đã được ông Nguyễn Trung Tấn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu rừng ngập mặn Cà Mau tìm thấy và công bố gần đây.

    Rừng ngập mặn Cà Mau còn có 7 loài chim có tên trong Sách đỏ thế giới theo 3 cấp độ: Bị đe dọa ở mức nguy cấp có cò Trung Quốc; bị đe dọa ở mức sẽ nguy cấp có: Bồ nông chân xám, cò lạo xám, gà đãy Gia va; gần như bị đe dọa trên thế giới có: giang sen, quắm trắng và dẽ mỏ cong hong nâu (một loài chim di cư).

Ó biển.
Sân chim Xóm Lò huyện Ngọc Hiển.  

    Hiện nay, hai sân chim lớn nhất ở Cà Mau đã từng vang tiếng một thời là Đầm Dơi (150ha) và Chà Là (trên 10ha) số lượng chim còn lại không đáng kể do sự tác động tiêu cực của con người, nhưng hiện đã được lãnh đạo của hai huyện Đầm Dơi và Cái Nước đang lập dự án để khôi phục lại. Tuy nhiên, ngoài hai sân chim này, ở Cà Mau hiện vẫn có trên 10 sân chim do tư nhân quản lý với diện tích từ vài hecta đến vài chục hecta, mà mỗi sân chim có từ vài ngàn đến vài chục ngàn con, được tập trung đông nhất ở 3 huyện Đầm Dơi, Năm Căn và Ngọc Hiển. Ngoài ra, khu vực bãi bồi Mũi Cà Mau thuộc Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau với diện tích trên 6.000ha là bãi săn mồi của các loài chim. Nơi đây, bất cứ mùa nào trong năm cũng đều có hàng ngàn các loài chim từ nhạn biển đến cò, giang sen, bồ nông… trú ngụ và tìm mồi thật đẹp mắt và ấn tượng.

    Chim biểu hiện cho đất lành, cho sự thanh thản, tự do về bền bỉ. Đời sống của chúng làm cảnh sắc thiên nhiên thêm tươi đẹp và ý nghĩa. Chúng ta yêu chim và quan tâm đến đời sống của chúng là thêm yêu quê hương, xứ sở.

THANH DŨNG