TT - Lý Sơn - một huyện đảo như muôn ngàn hòn đảo dọc dài thềm biển Việt Nam. Để biết Lý Sơn ở đâu, như thế nào, xa - gần - rộng - hẹp ra sao chỉ cần gõ Google sẽ tìm thấy 7,8 triệu đơn vị dữ liệu liên quan. Nhưng đến Lý Sơn, bạn sẽ thấy có nhiều điều Google không thể nào biết được...
 |
Một góc đảo Lý Sơn và ngọn hải đăng nhìn từ trên cao - Ảnh: xuân bình
|
Rời tàu, bước chân lên cầu cảng, đi qua cổng chào bêtông có dòng chữ “Huyện đảo Lý Sơn” sẽ có gần 100 di tích lịch sử, văn hóa, danh thắng, chùa chiền, những di tích được xếp hạng từ cấp tỉnh đến cấp quốc gia... chào đón.
Vừa rất quen vừa rất riêng
Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa năm nay được tổ chức ngày 28, 29-4 (15, 16-3 âm lịch) để tưởng nhớ những hùng binh Hoàng Sa thuở trước.
|
Những ngọn núi lửa đã ngủ yên từ triệu năm qua vẫn để lại màu son tươi gợi nhớ một Tây nguyên xa xôi. Dư vang của ngọn núi lửa triệu năm đã nguội ấy cho người Lý Sơn một thứ đất đỏ đặc biệt hòa trộn cát biển lẫn vỏ sò để trồng nên một thứ gia vị lừng danh: tỏi Lý Sơn.
Rặng dừa xanh rủ bóng bình yên khắp đảo vừa phảng phất chút miền Tây Nam bộ, vừa mang hình ảnh gần gũi của đất dừa Tam Quan. Nhưng dưới những rặng dừa ấy lại là những cánh đồng tỏi mênh mông - một hình ảnh mang “ấn chỉ” riêng có của hòn đảo giữa trùng khơi này.
Từ khu nhà trưng bày đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải và tượng đài, một công trình sâu nặng lòng tri ân tiền nhân vừa được hoàn thành - nhìn về phía cảng, chập chùng một biền ngô đang mùa trổ cờ ngút ngát tầm mắt.
Nếu không có tiếng sóng biển rì rầm vỗ vào thềm đảo, hình ảnh bãi ngô kia đâu khác gì hình ảnh biền bắp Vĩ Dạ xứ Huế trong thơ Hàn Mặc Tử, cũng như những bãi ngô bát ngát trên dọc dài châu thổ sông Hồng, sông Lô...
Lý Sơn có một ngôi chùa độc đáo ẩn sâu trong lòng núi - chùa Hang - tên chữ là Thiên Khổng Thạch tự - “hang đá trời xây”. Khẽ bước chân vào ngôi chùa kỳ lạ ấy, cảm giác như đang gánh cả khối núi triệu triệu tấn trên đầu. Những lớp sa thạch bị bào mòn quanh vách núi dọc đường lên chùa, những khuôn ngực của rặng Thới Lới can trường trước sóng gió trùng khơi và con đường nhựa chênh vênh quanh co lên đỉnh gợi nhớ con đèo Hải Vân đệ nhất hùng quan.
Chưa hết, Lý Sơn còn cất giữ những kho tàng văn hóa quý giá trong lòng đất, chỉ mới phát lộ qua vài lần khai quật khảo cổ học với những di chỉ mang dấu ấn văn hóa Sa Huỳnh, văn hóa Champa mới được khai quật ở suối Chình, xóm Ốc.
Nhưng điều khiến nhiều người khao khát đến với Lý Sơn nhất có lẽ chỉ có trên hòn đảo nhỏ này, sau hàng thế kỷ là dấu những huyền tích oai hùng về đội hùng binh Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải (Trường Sa).
 |
| Thả thuyền lễ - một nghi thức trong lễ khao lề thế lính Hoàng Sa - Ảnh: V.Q.Cầu |
Vọng tiền nhân phía Hoàng Sa...
Ngay từ cổng chào huyện đảo, rẽ trái vài chục mét là bạn đã đến Âm Linh tự - miếu thờ hùng binh Hoàng Sa kiêm quản Trường Sa.
Dọc đường quanh phía tây đảo là những đình làng, nhà thờ các tộc họ Phạm, Võ, Nguyễn, Đặng, Lê, Dương, Trần, Trương... đã có công khai mở Lý Sơn. Rồi đình An Vĩnh, nơi tế lễ trước khi đội Hoàng Sa lên đường nhận nhiệm vụ; những ngôi mộ gió của các cai đội Hoàng Sa như Phạm Quang Ảnh, Võ Văn Khiết... và muôn số hùng binh Hoàng Sa.
Lang thang ở Lý Sơn, chớm hoàng hôn chúng tôi về phía cực đông của đảo. Gần dưới chân ngọn hải đăng Lý Sơn, nhìn ra hòn Mù Cu, một tấm biển khắc chữ đơn sơ nhưng khiến lòng người xao động: “Khu nghỉ mát Hoàng Sa”. Vài ngôi nhà nghỉ dã chiến, vài chiếc dù che lấy mấy bộ bàn ghế gỗ...
Chỉ ngần ấy thôi nhưng khi ngồi ở đấy, nơi cực đông của Lý Sơn, luôn cho ta cảm giác đang ở rất gần Hoàng Sa. Chúng tôi ngồi đó, dường như trong rì rầm phía trùng khơi đang sẫm tối có tiếng vọng mái chèo của cha ông trong đội hùng binh ngày nào ra “bãi cát vàng”...
Buổi sáng trước khi rời Lý Sơn, chúng tôi thắp hương trong ngôi nhà thờ suất đội Phạm Quang Ảnh. Có hàng ngàn ngôi mộ gió trên hòn đảo này. Những ngôi mộ mang những huyền thoại bi tráng: Hoàng Sa lắm đảo nhiều cồn/Chiếc chiếu bó tròn mấy sợi dây mây... Nhưng nào đã mấy ai ra đi ngày ấy có may mắn được chiếc chiếu bó mấy sợi mây ấy ôm ấp che chở thân xác vượt ngàn khơi trôi về thềm đảo quê nhà?
Những ngôi mộ gió mọc lên trên đảo chỉ là những hình nhân đất sét với xương cốt làm bằng cây dâu vừa là niềm an ủi cho gia đình họ tộc, vừa là lời nhắc nhở với lớp lớp con dân Lý Sơn rằng mấy trăm năm qua cha ông đã bỏ mình giữa đại dương để gìn giữ chủ quyền bờ cõi.
Chủ quyền ấy thiêng liêng, giản dị mà cũng can trường như lá cờ đỏ sao vàng bạc màu nắng gió được treo ngay trước căn nhà thờ suất đội Phạm Quang Ảnh. Để bước vào sẽ phải cúi ngang qua lá cờ treo chính giữa hiên nhà kia...
Trước hôm chúng tôi đến Lý Sơn, ông Đặng Công Ngữ, chủ tịch huyện đảo Hoàng Sa (Đà Nẵng), đã vượt biển mang lư hương bằng đá Non Nước nặng gần 1 tấn về Lý Sơn dâng cho ngày lễ trọng - lễ khao lề thế lính Hoàng Sa - sắp diễn ra vào dịp rằm tháng 3 âm lịch tới đây. Âu cũng là ân tình của hôm nay nối với xa xưa...
L.Đ.DỤC - V.HÙNG - V.Q.CẦU
Chia sẻ kinh nghiệm du lịch Lý Sơn
Du khách có thể đi bằng tàu lửa, ôtô hay máy bay đến các sân bay Đà Nẵng, Chu Lai, Phù Cát, sau đó đến Quảng Ngãi với đoạn đường trong vòng 200km.
Từ TP Quảng Ngãi có thể theo những chuyến xe khách, taxi hoặc xe ôm khoảng 20km đến cảng Sa Kỳ, nơi xuất phát các chuyến tàu đưa khách ra đảo. Tàu cao tốc 120-130 ghế ngồi nệm, giá vé 70.000 đồng đi trong vòng một giờ hoặc đi theo đoàn với tàu của ngư dân từ 2-2,5 giờ/chuyến với giá khoảng 40.000 đồng/người. Mỗi ngày, từ 8g có một chuyến tàu cao tốc xuất phát từ Sa Kỳ đi Lý Sơn và ngược lại.
Có thể tham quan đảo lớn bằng xe máy. Giá thuê xe máy 30.000-50.000 đồng/xe/ngày tùy thời gian và cự ly di chuyển. Ở Lý Sơn chỉ có một số phòng nghỉ, phòng trọ đơn giản như Bình Yên, Mỹ Linh, Hoa Biển với khoảng 20 phòng, giá 50.000-70.000 đồng/phòng/ngày đêm. Ngoài ra nhà công vụ của huyện đáp ứng được khoảng 30 khách. Trong các dịp lễ, lượng du khách đến Lý Sơn đông có thể liên hệ ở tại nhà dân.
Do chạy máy phát điện, ban ngày ở Lý Sơn không có điện, ban đêm chỉ phát điện từ 17g-23g nhưng đêm có đêm không. Nước sinh hoạt cũng hạn chế.
Ở đảo nên bạn sẽ tha hồ thưởng thức hải sản tươi sống như các loại cá, mực, ghẹ, ốc. Thú vị nhất, nếu đúng mùa thu hoạch tỏi, bạn còn có dịp thưởng thức món ngó tỏi làm bằng thân lá tỏi trộn đậu phộng. Và khi về không thể không mua tỏi ở “vương quốc tỏi” về làm quà.
Có thể du ngoạn quanh đảo hoặc từ đảo này sang đảo khác bằng thuyền hoặc thúng chai; theo ngư dân đánh bắt, khai thác cá mực. Giá cả từng chuyến - cá nhân hay theo đoàn - có thể thỏa thuận với chủ tàu, đi từng giờ, từng buổi hay cả ngày, ban đêm.
|
Đảo Lý Sơn - những điểm lạ để khám phá
Nằm cách dải đất miền trung 30km về phía Đông Bắc, Lý Sơn được mệnh danh là hòn đảo thiên đường bởi phong cảnh thiên nhiên hết sức kì thú và hùng vĩ.
Đến cảng Sa Kỳ lúc 9 giờ sáng vì xe bus đến muộn, tôi bị trễ chuyến tàu cao tốc ra đảo Lý Sơn. Mất thêm 2 tiếng chờ tàu gỗ xuất bến và một tiếng rưỡi long đong trên tàu gỗ, cuối cùng tôi cũng đặt chân lên hòn đảo Lý Sơn xinh đẹp.
 |
 |
Điểm tham quan đầu tiên của chúng tôi là Chùa Đục, gần đỉnh ngọn núi lửa. Phải đến đây mới thấy được, Lý Sơn là sự kết hợp hài hòa của trời, mây, nước, núi và đá. Mùa nước cạn tháng 7, những ngọn cỏ trên đỉnh núi lửa chỉ kịp mọc lún phún nhưng cái màu xanh mướt ấy trải dài tít đến tận chân mây tạo cho ta có cảm giác như đang lạc vào thảo nguyên nào đó.
 |
Cũng ngay trên đỉnh núi lửa đó thôi, nếu tầm mắt không bị thu hút bởi cái thảo nguyên kia, người ta cũng có thể bị hớp hồn những khung cảnh nên thơ khác của hòn đảo
 |
Một bên là cảnh tượng Quan âm tựa mình vào lưng núi, một bên là những ruộng tỏi đang độ ươm.
Tạm biệt chùa Đục, chúng tôi vòng qua phía bên kia của hòn đảo để khám phá Chùa Hang. Cảnh hoàng hôn ở trên chùa Hang là một trong những khung cảnh nên thơ nhất mà tôi gặp trong chuyến đi dài ngày này.
Dưới ráng chiều vàng ruộm của buổi hoàng hôn, trẻ con thi nhau lần mò trên bãi cạn để bắt những con cầu gai còn vướng vào đám rong rêu.
 |
Phía xa xa, con thuyền đánh cá chầm chậm tiến ra khơi chuẩn bị cho một mẻ đánh bắt xa bờ. Mọi thứ diễn ra thật thong thả và yên bình giống như một thước phim quay chậm.
 |
 |
Tạm biệt cảnh hoàng hôn ở chùa Đục chúng tôi vòng qua phía bên kia của hòn đảo, nơi ánh nắng vẫn còn lan tỏa. Băng qua những cánh đồng dưa ngút ngát. để lên đỉnh Thới Lới, chúng tôi không thể không dừng lại mua vài ba trái dưa ăn đường. Dưa hấu ở đảo là loại dưa trồng trên đất cát, rất ngọt và nhiều nước.
 |
 |
Con đường đèo lên đỉnh Thới Lới cũng lắt léo và uốn lượn như những cung đường đèo ở Mai Châu hay Mộc Châu vậy.
Qua lên đến gần đỉnh dốc, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng và ngạc nhiên trước khung cảnh hùng vĩ nơi đây.
Trước mắt chúng tôi là những vách đá phủ dây leo men theo triền bờ biển trải dài, mênh mông, xanh mượt. Buổi chiều của chúng tôi kết thúc trong tiếng sóng biển vỗ rì rào đập vào ghềnh đá.
 |
Trước mắt chúng tôi là những vách đá phủ dây leo men theo triền bờ biển trải dài, mênh mông, xanh mượt. Buổi chiều của chúng tôi kết thúc trong tiếng sóng biển vỗ rì rào đập vào ghềnh đá.
|
Theo Khánh Ly
Zing
Đảo Lý Sơn nằm ở phía đông bắc tỉnh Quảng Ngãi, cách đất liền khoảng 24 km. Vùng đất này còn có tên gọi khác là Cù Lao Ré, vốn được tách ra từ huyện Bình Sơn của tỉnh Quảng Ngãi từ năm 1992.
Điều ấn tượng nhất khi đến Lý Sơn là chúng ta có dịp chứng kiến nhiều di tích nổi tiếng. Ngoài những thắng cảnh thiên nhiên hoang sơ độc nhất vô nhị như chùa Hang, chùa Đục, miệng núi lửa giếng Tiền…, nơi đây còn có nhiều di tích mang đậm kiến trúc nghệ thuật tôn giáo tín ngưỡng như đền thờ cá ông Lăng Chánh (xã An Vĩnh), dinh bà Thiên Y-A-Na (xã An Hải), đình làng An Hải, dinh Tam Tòa…, đặc biệt là cụm di tích liên quan đến hải đội Hoàng Sa được thiết lập từ thời chúa Nguyễn và triều Nguyễn như Âm Linh tự, nhà thờ Phạm Quang Ảnh, nhà thờ Võ Văn Khiết... Các di tích này có nét kiến trúc mang dấu ấn văn hóa Sa Huỳnh và giữa nền văn hóa Champa, Đại Việt.
 Tượng đài đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải trên đảo Lý Sơn - Ảnh: Đào Tấn Trực |
Di tích Âm Linh tự và mộ lính Hoàng Sa (xã An Vĩnh) là nơi thờ đội hùng binh Hoàng Sa được xây dựng giữa thế kỷ 17. Ngày đó, những chuyến hải trình đánh bắt gian nan bằng phương tiện thô sơ đến đảo Hoàng Sa đã làm cho rất nhiều binh lính bỏ mình trên biển. Tưởng nhớ đến họ, người dân trên đảo Lý Sơn xây dựng nên đền Âm Linh tự để thờ phụng. Đây là di tích lịch sử quan trọng, chứng minh một cách trung thực chủ quyền quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là của Việt Nam từ thời xưa. Cùng với Âm Linh tự còn có di tích nhà thờ Phạm Quang Ảnh, di tích nhà thờ Võ Văn Khiết. Hai nhân vật trên cùng là đội trưởng đội Hoàng Sa đã hy sinh khi làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền Việt Nam trên quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Các di tích này có giá trị giáo dục to lớn cho thế hệ hôm nay và mai sau về tinh thần yêu nước, bảo vệ Tổ quốc.
 Âm Linh tự tại xã An Vĩnh - Ảnh: Đào Tấn Trực |
Một điểm nhấn trong các cụm di tích ở Lý Sơn là Nhà trưng bày lưu niệm đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải được khánh thành vào năm 2010 ở ngay trung tâm huyện lị. Phần sảnh của công trình là tượng đài cao hơn 4 m khắc họa 3 chân dung. Người đứng giữa là cai đội với một tay chỉ thẳng về hướng biển Đông, một tay đặt lên cột mốc chủ quyền khắc chữ Hán Nôm “Vạn lý Hoàng Sa”. Hai bên cai đội là hai dân binh, bên phải là một người cầm giáo, bên trái là một người vác lưới trên tay. Đây là những đại diện của đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải từ thời chúa Nguyễn lập đội Hoàng Sa để khai thác quần đảo Hoàng Sa và lập đội Bắc Hải, phụ trách các đảo xa ở phía nam quần đảo Hoàng Sa (nay là quần đảo Trường Sa). Nhà trưng bày có tổng diện tích 180 m2, gồm 3 phòng trưng bày nhiều tư liệu, hiện vật, tranh ảnh có giá trị lịch sử góp phần minh chứng 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa vốn từ lâu là một bộ phận không thể tách rời của lãnh thổ Việt Nam.
Ra đảo Lý Sơn ngoài được tham quan các di tích, cảnh đẹp, được nghe các cụ lớn tuổi kể chuyện hải đội Hoàng Sa, về những người con đất đảo anh hùng đã hy sinh xương máu để bảo vệ Hoàng Sa thân yêu, được tận mắt thấy hàng trăm ngôi mộ gió nghi ngút khói hương, chúng ta dường như ai cũng thấy mình thêm yêu đất nước và có trách nhiệm trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo hơn.
Đào Tấn Trực
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét