Đặc sản vùng biên phía Nam

	Bọ cạp núi bán ở chợ Tịnh Biên. (TBKTSG Online) - Trong các dịp nghỉ lễ, tết khá dài ngày, du khách có thể về vùng Thất Sơn (Bảy Núi) tham quan, viếng chùa bái Phật, sau đó dạo chơi chợ biên giới, thưởng thức các món ẩm thực đặc sắc, rất đặc trưng của vùng này. Thất Sơn là tên gọi một vùng thuộc địa phận hai huyện biên giới là Tri Tôn và Tịnh Biên, tỉnh An Giang, giáp tỉnh Takeo của Campuchia. Vùng Thất Sơn vừa có núi non, vừa có đồng bằng với nhiều sông rạch; có rất nhiều bà con chăn nuôi bò. Do đó, đến Tịnh Biên bạn nên dùng qua vài món ẩm thực đặc sắc ở đây ví dụ như cháo bò, khô bò, lạp xưởng bò, phở bò, dụm bò… Bò xào lá giang là một món ẩm thực độc đáo khá phổ biến, dễ làm và có hương vị rất đặc trưng của miền núi Tịnh Biên. Bò xào lá giang hiện nay có trong thực đơn chính của nhiều nhà hàng ở các  nơi. Lá giang thường có trên đất vườn, đất triền đồi núi, cũng dễ tìm, nhất là khi trời sa mưa xuống, lá giang phát triển rất tốt. Ðây là một loại dây leo có màu xanh thẫm, không mùi nhưng lại có vị chua ngon ngót, giàu vitamin C và chất xơ. Ở Tịnh Biên, hầu như ai cũng biết cách làm món ăn dân dã này. Cách chế biến khá đơn giản. Thịt bò tươi thái mỏng ướp gia vị xào với nước dừa, lá giang xắt thành sợi nhuyễn độ vài nắm tay. Khi thịt  gần chín thì cho lá giang vào, xào vừa héo là nhắc xuống, thêm ít nước cốt dừa và đậu phộng  rang đâm nhỏ rắc lên mặt. Món nầy chấm với nước chấm chanh ớt. Ngửi mùi khói bốc lên thơm lừng và nếu có thêm vài cốc rượu đế hoặc ít ly bia thì tuyệt hảo! Dùng điểm tâm buổi sáng hoặc lúc về chiều bụng đói sau một ngày thăm thú cảnh quan, du khách nên ăn món cháo bò Tịnh Biên cho biết. Cháo bò ở đây nấu lỏng vừa ăn. Thịt bò xắt (thái) mỏng, trụn, chín tái cùng với lòng bò đã được làm sạch và mềm. Lá sách trắng, màu sữa đục vừa giòn vừa dai, miếng phèo nhân nhẫn cùng miếng tủy bò béo ngậy với miếng phổi mềm mềm thêm vài lát gan, tim thơm ngon... Những thức ấy được chấm cùng nước mắm ngon hoà cùng vị chua của nước trái trúc (giống như  chanh, có vỏ sần sùi) một loại trái làm chua của người Khmer Bảy Núi. Vị cay nồng của ớt hiểm xanh cùng với hớp cháo có ít gừng băm bốc khói sẽ làm cho bạn xuất mồ hôi sảng khoái. Ngoài vị ngon độc đáo, du khách sẽ rất ngạc nhiên khi trả tiền vì ‘giá rẻ bất ngờ’! Cháo bò vùng Bảy Núi. Có một món mới xuất hiện ở vùng biên giới nầy mấy năm nay là bò cạp, loại côn trùng to cỡ con dế mèn, mình dẹp, màu đen bóng, hai càng to, đuôi cong vểnh lên. Bò cạp thường sống ở những nơi rậm rạp, đất ẩm, kẹt hốc đá, có nhiều ở vùng Bảy Núi. Ở Tịnh Biên, Tri Tôn có một số quán bán món bò cạp và dế chiên bơ trông khá hấp dẫn. Quán Tài, quán Hẩu, quán Tư Núi (chợ Xuân Tô) chuyên các món nầy. Theo bà con người Khmer ở Thất Sơn và những người biết về Nam dược cho biết “Đây là món ẩm thực ngon, bổ, có dược tính, trị được đau khớp, nhức mỏi, đau lưng…”. Hiện nay, ở bên hông cửa Tây chợ Tịnh Biên có bán khá nhiều bò cạp sống và cả rượu ngâm bò cạp. Trước khi trở về, ghé chợ Tịnh Biên, bạn sẽ tha hồ lựa chọn những món quà ưa thích đem về tặng người than, bạn bè. Thực phẩm thì có khô bò, lạp xưởng bò, mắm cá linh, đường thốt nốt...  Bài và ảnh: Mai Lý\ Lạp xưởng bò, lạ mà ngon TT - Chiều, mình về thị trấn Tri Tôn (huyện Tri Tôn, An Giang). Những hạt mưa mịn như tơ xiên rắc khắp bầu trời đầy thi vị. Bất chợt mình nghe mùi thơm của ngũ vị hương, của thịt bò chín tới lan chiếm khứu giác nhẹ nhàng nhưng quyến rũ. Lạp xưởng bò ở Tri Tôn Ảnh: Cúc Tần Lần theo sức hút ấy, mình thấy trước hiên nhà một người đàn bà ngồi bên bếp than hồng lăn trở luôn tay những khoanh lạp xưởng trắng đục đến khi dần trở màu đỏ thắm thì gắp ra đĩa. Em bật thốt: “Tung lò mò”. Bà chủ cười, lắc đầu: “Lạp xưởng bò”. Rồi bà phân tích tung lò mò là đặc sản của người Chăm sông Hậu, An Giang. Đó là món ăn tận dụng phế phẩm bò sau khi chế biến món cà púa, dồn vào ruột bò với một số gia vị, đặc biệt là cơm nguội để lên men chua, đem phơi khô. Tung lò mò là món ngon của người Chăm nhưng không hợp khẩu vị người Việt. Tri Tôn có chợ bò Tà Ngáo nổi tiếng. Thịt bò vụn, ê hề, đem băm sơ, ướp tiêu, bột ngọt, đường, muối và ngũ vị hương rồi dồn vào ruột heo làm sạch, phơi ráo, cột từng khúc nhỏ thành lạp xưởng bò tươi, nướng bán. Khi đĩa lạp xưởng bò đặt trước mặt, mỗi đứa cầm một cây nĩa nhỏ ghim khúc lạp xưởng bò nhỏ dài cỡ ngón tay cái, chấm muối tiêu chanh ớt cho vô miệng. Trời đất, miếng cắn ngọt xớt vì ruột heo bung bể. Rồi nữa, thịt bò băm miếng lớn miếng nhỏ, dai dai của gân, mềm mềm của nạc, sần sật của sụn nghe khoái cái lỗ tai. Nhưng khi vị ngọt mặn chua cay của miếng ăn, nhất là của một ít mỡ bò nóng hổi tươm đầy chân răng, thấm đẫm vòm họng và cả năm giác quan, mới biết cái sự thống khoái của thú ẩm thực đáng trân quý biết chừng nào. Đã nhất là mỗi khúc lạp xưởng là một “độc bản”, cho mình vị giác và xúc giác khác nhau. Đâu đã hết. Thấy khách lạ phương xa mê mẩn món ngon của mình chỉ duy nhất có tại thị trấn Tri Tôn, bà chủ xăng xái đem chai rượu đục ngầu rót đầy hai ly mời uống. Thấy khách ngần ngừ, bà khích lệ: “Uống đi!”. Ly rượu ngọt dịu, chua êm làm tăng thêm sự khoái khẩu của những miếng lạp xưởng bò ấm áp khẩu cái. Bà cười bảo: “Nước thốt nốt lên men thành rượu, đặc sản mới có ở xứ núi này”. Rượu ngon, món lạ làm tăng hứng khởi cho mình trong tiết trời lành lạnh lâng lâng khoái cảm của mùa mưa Nam bộ. Mình ngồi bên nhau, bên nhiều khách phương xa cùng hân hoan thưởng món ngon xứ núi ấm lòng! Nhưng rồi cũng đành phải chia tay bà chủ với bọc nilông đựng những khoanh lạp xưởng bò tươi được bà nướng sơ, để tủ lạnh đến mười ngày vẫn tốt. Khi dùng nướng hoặc chiên sơ là đã có mồi ngon đãi bạn. CÚC TẦN